فقه و حقوق شهروندی

توضیح

حقوق شهروندی در معنای عام آن، مشتمل بر حوزه ی گسترده ای از حقوق مدنی، سیاسی، فرهنگی اجتماعی و قضایی انسان ها است. به عبارت دیگر، مجموعه ای از حقوق متقابل میان افراد و شهروندان که در ادبیات حقوقی معاصر به «حقوق شهروندی» تعبیر می شود که به عنوان حقوق متقابل اعضای اجتماع و متصدیان امور حاکمیتی و تصدی گری(انتظامی، اداری و...) است که از مطالبات مهم دولت ها و شهروندان در قبال یکدیگر تلقی می شود.
در مجموعه ی قواعد و مقررات اسلامی (متون فقهی) که ناظر بر روابط میان اعضای اجتماع است مهم ترین موضوع، حقوق انسان است و زمانی که از تکلیف سخن به میان می آید، این تکالیف هم، در نهایت در خدمت حقوق انسان ها قرار می گیرند که این دو مفهوم در کتاب و در روایات مورد توجه قرار گرفته است.
ماموران دستگاه انتظامی در جایگاه ضابط قضایی به سبب تعامل مستمر و مستقیم با شهروندان، نقشی اساسی در نظام عدالت کیفری دارند و کوچک ترین سهل انگاری نسبت به حقوق شهروندی متهمان در مرحله تحقیقات مقدماتی، موجبات تضییع حقوق اساسی آن ها را فراهم می سازد.
بررسی های انجام شده حاکی از آن است که فقه اسلام، شامل متعالی ترین مبانی و آموزه ها در خصوص حفاظت و مواظبت از مصادیق حقوق شهروندی است از همین رو، نگارنده کوشیده مبانی فقهی جلوه های مهم حقوق شهروندی را در مجرای اقدامات مربوط به ماموران نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در مقام ضابط دادگستری تبیین نماید.
واژه های کلیدی: فقه، شهروند، حقوق شهروندی، حریم خصوصی.