بررسی ماهیت مجازات اعدام در جرم قاچاق مواد مخدر در ایران

توضیح

از گذشته اختلاف دیدگاه هایی بین تعدادی از فقها و حقوقدانان در خصوص ماهیت مجازات اعدام بندی مجازاتهای جرایم تعزیری در ماده 19قانون مجازات اسلامی مصوب 92 و عدم ذکر مجازات اعدام در این ماده، این اختلاف نظر عمیقتر گردیده است. این اختلاف دیدگاهها و استدلالهایی که فقها و علمای حقوق در جهت اثبات نظریه خود ارایه می دهند به گونه ایست که برخی از قضات و متصدیان امر مبارزه با مواد مخدر را با چالش جدی روبرو نموده است. در این مقاله، پس از بیان مقدمه، به تعاریف حد، تعزیر، مفسد فی الارض و محاربه و تفاوتهای بین تعزیر و حدود پرداخته و سپس به بررسی دیدگاه های متفاوت عدهای از فقها و حقوقدانان در رابطه با ماهیت مجازات اعدام در قاچاق مواد مخدر پرداخته شده است و پس از تعریف جرایم و مجازات های حد و تعزیر و بیان تفاوت های این دو با یکدیگر، نظری هی عده ای از فقها که معتقدند مجازات جرایم تعزیری باید کمتر از مجازاتهای حدی باشد و نمی توان در خصوص جرایم تعزیری از جمله قاچاق مواد مخدر، مجازات اعدام، که اشد مجازاتها می باشد را تعیین نمود را به صورت مشروح بیان شده (گروه اول) و سپس دیدگاه عده ای دیگر از فقها که معتقدند اگرچه مجازات جرایم تعزیری باید کمتر و پایینتر از مجازاتهای حدی باشد، لیکن مجازات اعدام قاچاقچی مواد مخدر از باب تعزیر نیست بلکه از مصادیق افسادفی الارض محسوب شده و میتوان تحت عنوان مفسدفیالارض حکم به مجازات اعدام قاچاقچی مواد مخدر صادر نمود را بیان (گروه دوم) و در تعاقب، نیز به نظر گروه سومی که با استناد به آراء و فتاوای معتبر فقهی، با رد نظر دو گروه دیگر، این گونه عقیده دارند که در مواردی که مصلحت جامعه اسلامی ایجاب نماید، حاکم شرع (ولایت فقیه) با مدنظر قرار دادن شرایط خاص اجتماعی، مکانی و زمانی میتواند نسبت به صدور مجازات اعدام در خصوص مرتکبین جرایم تعزیری به ویژه قاچاقچیان مواد مخدر اقدام نماید گروه سوم پرداخته شده است.
واژه‌های کلیدی: اعدام، قاچاق مواد مخدر، حدود، تعزیز، محارب، افسادفی الارض.