عنوان
تحلیل مشروعیت اعدام بدون درد از نوع حدی، تعزیری، قصاصی و حکومتی
نویسنده
ناشر
فصلنامه فقه پزشکی، پاییز و زمستان ۱۳۹۴، شماره ۲۵–۲۴، ص.: ۳۷-۶۶.
تاریخ نشر
۱۳۹۴
توضیح
امروزه در بسیاری از کشورها با حذف شکنجه در مجازات اعدام، عموماً به شکل ساده و ملایم به حیات تبهکار خاتمه داده میشود. به ویژه اینکه با پیشرفتهای علم طب و فنون جدید جراحی، این امکان فراهم آمده تا اعدام کاملاً بدون درد اجرا شود. در این راستا مشروعیت استفاده از روش بدون درد و حتی کادر پزشکی به عنوان مجریان اعدام، موضوعی است که همواره در محافل حقوقی مورد بحث بوده است. در حقوق اسلام با توجه به ماهیت متفاوت انواع اعدامهای حدی، قصاصی، تعزیری و حکومتی، همچنین وجود روایاتی دال بر محدودیت اختیار حاکم در بخش حدود و قصاص و صراحت روایات در تعیّن شیوههای اعدام در برخی جرائم، مشروعیت فقهی استفاده از روشهای نوین در اعدام حدی و قصاصی مورد تردید واقع شده است. در اعدامهای تعزیری و حکومتی نیز، اگرچه روش اجرا منوط به نظر حاکم شده، لیکن با توجه به اختلاف دیدگاهها در خصوص لزوم تحمل درد در مجازات، مشروعیت انتخاب روش بدون درد مورد بحث و مناقشه است. این پژوهش به روش تحلیلی ـ توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانهای انجام شده است و در راستای باز پژوهی حکم اولیه در مسأله، با بررسی مجدد دلالت روایات بر موضوعیت یا طریقیت شیوه اعدام و لزوم تحمل درد در آن، قائل به اختیار حاکم برای عدول از روشهای متداول و منصوص شرعی و اتخاذ روش بدون درد است. در بررسی حکم ثانویه در مسأله نیز جواز انتخاب روشهای بدون درد در مواردی که اجرای شیوههای دردناک اعدام در سطح جامعه و حتی محافل جهانی بازتاب منفی خواهد داشت، ترجیح داده شده است.
واژههای کلیدی: اعدام حدی، اعدام تعزیری، اعدام حکومتی، اعدام قصاصی، اعدام بدون درد.