مجازات اعدام در غیر موارد منصوص در فقه مذاهب اسلامی و حقوق افغانستان

توضیح

کشتن انسانهای بی گناه از گناهان کبیره محسوب شده و به تعبیر قرآن قتل نفس بدون ارتکاب قتل یا فساد در زمین، همانندکشتن همه ای انسانهاست و به همین خاطردر نصوص شرعی قتل افراد معصوم به موارد معینی همانند: قتل نفس، زنای محصنه و ارتداد محدود شده است، با این حال ارزیابی اعمال ارتکابی ازسوی بعضی مجرمان موجب این گمان می شودکه بعضی از این جنایات ازحیث شدت باجنایات فوق برابری کرده وحتی گاه شدید تر از آنهاست، بنابراین باید برای این گونه اعمال هم که نص صریحی در مورد قتل مرتکبین آنها وجود ندارد مجازات اعدام درنظر گرفته. به طورکلی در مورداعدام در غیر موارد منصوص دو دیدگاه وجود دارد: مخالفان معتقد اندکه اولاً نصوص، قتل را به موارد خاص محدود کرده‌اند وتعدی ازآن موارد جایز نیست. ثانیاً حیات، نخستین حق هر فرد است و با کشتن او این حق به طبع آن حقوق دیگری او ازبین رفته وقابل برگشت نیز نمی‌باشد. ثالثاً بازدارندگی قطعی مجازات اعدام درجلوگیری ازتکرار جرم به اثبات نرسیده است. رابعاً اعدم، مجازات خشن است که با ارزش‌های انسانی منا فات دارد. خامساً وجود قوانین اعدام درکشور بهانه ای بدست حکومت‌ها می‌دهد تا با سوی استفاده از آن به سرکوب مخالیفین به پردازند و یا موجب هجوم کشورها و نهاد های بین المللی شود.در مقابل، موافقان معتقداند که وجود اعدام در موارد غیر منصوص، باز دارندگی را به دنبال دارد و موجب اجرای عدالت می‌گردد، و در موارد قابل توجهی تنها راه مبارزه با جرایم سازمان یافته سمگین، مجازات اعدام است و اگرنصوص شرعی تصریحی بر جواز مجازات اعدام درغیر موارد منصوص وجود ندارد این مجازات با روح شریعت و با قواعدکلی شرع موافق است. با بررسی دیدگاه ها و ادله ای دوگروه می‌توان گفت که محدود ساختن اعدام به موارد مذکور در نصوص شرعی، اهداف شریعت را بر آورده نمی‌سازد بنا براین بارعایت شروط وظوابط می‌توان درجرایم سنگین همانند موادمخدر وافشای اسرار نظامی کشور درزمان جنگ قائل به وجودمجازات اعدام برای مرتکبین این اعمال بو. قانون کیفری افغانستان اعدام را درمواردجایز شمرده که به مهیم ترین آن‌ها اشاره می‌شود: جاسوسی علیه کشور به نفع دولت خارجی؛ افشای اسرار دفاعی کشور به دولت خارجی در زمان جنگ؛ تلف کردن اشیای که جزء اسرار محسوب گردد درصورت به نفع دولت مخالف در زمان جنگ باشد؛ تضعیف روحیه ای قوای مسلح یامردم به نفع دولت خارجی در حال جنگ با افغانستان، اقدام علیه حیات یاآزادی رئیس جمهور، تحریک مردم به قیام مسلحانه علیه دولت.
واژه‌های کلیدی: اعدام، مذاهب خمسه، تعزیر، قصاص، حقوق افغانستان، قتل، جاسوس.