عنوان
تعهد بانک ها به حفظ اسرار مشتریان و عملیات تبدیل دارایی به اوراق بهادار
نویسنده
ناشر
فصلنامه راهبرد، بهار ۱۳۹۰، شماره ۵۸، ص.: ۳۰۱-۳۳۲.
تاریخ نشر
۱۳۹۰
توضیح
بانک ها به مناسبت حرفه خود به اسرار زیادی از مشتریان آگاهی می یابند. از دیرباز اسرار بانکی به عنوان اسرار حرفه ای محسوب شده و بانک ها متعهد به حفظ اطلاعات مشتریان خود می باشند. در حقوق انگلیس وظیفه رازداری بانک ها, یک وظیفه قراردادی و به گونه ای است که حتی اگر در قرارداد تصریح نشده باشد, به عنوان تعهد ضمنی و به استناد عرف جزو قرارداد و از شرایط آن محسوب می گردد. در عین حال در سال های اخیر پارلمان انگلیس قلمرو حفظ اطلاعات و داده های اشخاص را با وضع قانون گسترش داده است. در کشورهای دارای نظام حقوقی نوشته مانند فرانسه, سوییس, آلمان, مصر, لبنان و ایران, منبع و نیروی الزام آور این تعهد عمدتا ناشی از قانون است. در این کشورها نیز وظیفه محرمانه نگاه داشتن اطلاعات مشتریان مطلق نیست, و استثنائاتی بر آن وارد شده است. از این رو به حکم قانون, مراجع قضایی, دعوای بین بانک و مشتری, مبارزه با پولشویی, تبادل اطلاعات بین بانک ها, و مانند آن, بانک برای اجرای الزام قانونی, یا تسهیل انجام وظایف ناشی از قانون, و همین طور وظایف نظارتی مبارزه با جرایم و پولشویی, این تعهد برداشته می شود. در اغلب کشورها برای نقض تعهد رازداری علاوه بر جبران مدنی, مجازات کیفری نیز وضع شده است. در عملیات تبدیل به اوراق بهادار کردن, که مستلزم انتقال مطالبات بانکی است, مشتری و ارکان این عملیات (مطابق قواعد عمومی قراردادها) حق دارند تا به پرونده وام ها و اطلاعات مشتریان آگاهی یابند, این ضرورت با وظیفه محرمانه بودن اطلاعات بانکی در تعارض است و یکی از مسایل دشوار تبدیل به اوراق بهادار کردن به شمار می آید. بحث در مورد راه حل نظری جمع این دو الزام که حقوقدانان را قانع کند, پایان نیافته است. به نظر می رسد برای حل تعارض بین حفظ اسرار حرفه ای, و علم مشتری و بازیگران معاملات تبدیل به اوراق بهادار کردن, به موضوع معامله, در عمل چاره آن است که فرم های بانکی اصلاح گردد و شرط رضایت مدیون برای انتقال مطالبات و معاملات تبدیل به اوراق بهادار کردن در قراردادهای ارایه تسهیلات به مشتریان در اسناد بانکی مربوط گنجانیده شود. نهایت آنکه قانونگذار باید تدبیری اساسی بیندیشد و دادن اطلاعات برای تبدیل به اوراق بهادار کردن (به اشخاص دارای تعهد امانتداری اسرار مشتریان) را از وظیفه رازداری بانک ها استثنا کند.
واژههای کلیدی: تعهد حفظ اسرار بانکی مشتریان، تبدیل به اوراق بهادار کردن، حریم خصوصی، امنیت اطلاعات، تعهد ضمنی.