بررسی وضعیت حقوق کودک طبیعی (نامشروع) در نظام حقوق ایران و افغانستان

توضیح

بررسی حقوق کودک طبیعی (نامشروع) در قانون مدنی ایران و افغانستان موضوع تحقیق حاضر است. تولد اطفال طبیعی پدیده‌ای حقوقی و اجتماعی است. به لحاظ منشأ غیرقانونی این اطفال و لزوم مجازات والدین و آثار سوء چنین روابطی، در فقه امامیه و حقوق ایران و افغانستان پذیرش والدین و تحمیل تکلیف بر آنها در قبال فرزند طبیعی با اشکال و تردید جدّی مواجه است. مشهور معتقد به فقدان تکلیف قانونی برای والدین می‌باشد، با این وجود واکاوی مسأله و بررسی مبانی این اعتقاد و توجه عمیق به مشکلات این کودکان بیگناه به‌عنوان عضوی از جامعه ضروری به نظر می‌رسد. نگارنده با استفاده از آثار فقهی و حقوقی مکتوب به تحقیق پیرامون دلائل مشهور و مخالفین پرداخته و بدین نتیجه دست‌یافته که این فرزندان نیز در عرف و شرع منتسب به والدین هستند و قانونگذاران در ایران و افغانستان نیز در حکم عدم الحاق صرفا به ارث نظر داشته و نسب را نفی ننموده است، هرچند که در ارث از مادر بین قانون افغانستان و ایران اختلاف وجود دارد ولی در عدم ارث بردن از پدر اشتراک نظر دارند. بنابراین والدین طبیعی که سبب وجودی این کودکان هستند مشمول عمومات ادله‌ی شرعی و قانونی بوده و همانند سایر والدین قانونی مکلف به اجرای تکالیف قانون و شرعی مانند ولایت، حضانت و... در رابطه با فرزند طبیعی می‌باشند. هرچند به دلالت اخبار و حکم صریح قانونی توارث بین آنان منتفی است. به‌علاوه در فرض پذیرش مشهور، قواعد ثانویّه از قبیل قاعده لاضرر و نفی عسر و حرج موجب رفع حکمِ «شرطیّتِ مشروعیّت برای ترتب آثار» بر نسب (طبیعی و عرفی) کودک ضعیف و ناتوان‌اند.
واژه های کلیدی: نسب، فرزندطبیعی، ولدالزنا، حضانت، نفقه، ارث، قانون مدنی ایران، قانون مدنی افغانستان،
قانون احوال شخصیه شیعیان افغانستان.