بررسی وضعیت حقوقی اطفال نامشروع و مجهول‌النسب در فقه اسلامی و حقوق ایران

توضیح

از دیدگاه شرع مقدس اسلام و قانون ایران، اطفال نامشروع، اطفالی می‌باشند که در نتیجه روابط جنسی ممنوع بین زن و مرد نامحرم به وجود می‌آیند. و اطفال مجهول النسب، که در فقه اسلامی، تحت عنوان « لقیط » آمده است، به اطفالی می‌گویند که گم شده باشند و سرپرستی نداشته باشند و توانایی محافظت از خود را در برابر حوادث نداشته باشند. به زعم برخی از فقها، بین طفل نامشروع و ابوینش رابطه نسب برقرار است، و این‌گونه اطفال جز در مورد ارث، نسبت به سایر حقوق، ملحق به ابوینشانند ؛ در مقابل اکثر فقها، منکر چنین رابطه‌ای بین این دو گردیده‌اند؛ و در نتیجه آثار نسب را بر این اطفال حمل نمی‌کنند. در مورد حقوق مدنی و کیفری این‌گونه اطفال، باید گفت جز در موارد معدودی، از تمامی حقوق مربوط به افرادی که با نسب شرعی و قانونی به وجود آمده‌اند، برخوردار می‌باشند؛ و این موارد معدود را می‌توان در توارث ، قضاوت ، شهادت و امام جماعت بودن این افراد خلاصه کرد؛ زیرا لازم است افرادی متصدی این امور شوند که دارای طهارت مولد باشند. ا گر کسی کودکی را ببیند که گمشده و سرپرستی ندارد، التقاط و گرفتن او مستحب است و بلکه در مواردی که خوف تلف شدنش باشد، واجب کفایی است. التقاط، میان لقیط و ملتقط، رابطه‌ای به وجود نمی‌آورد؛ و در حقیقت لقیط، از آنجا که سرپرستی ندارد، سرپرست او در همه موارد حاکم شرع می‌باشد. در سال1353 به منظور حمایت از این گونه اطفال، قانونی تحت عنوان « قانون حمایت از کودکان بدون سرپرست » وضع گردید؛ بر اساس این قانون، فرزندخواندگی در نظام حقوقی ایران به رسمیت شناخته شد. کودکانی که به فرزندخواندگی پذیرفته می‌شوند، غالب حقوق کودکان معمولی به جز ارث را دارا می‌باشند.
واژه های کلیدی: اطفال نامشروع ، ولدالزنا ، نسب ، حضانت ، لقیط ، مجهول النسب ، سرراهی.