تبیین خسارت معنوی در نظام حقوقی و قضایی ایران

توضیح

بی‌تردید بحث از نظریه خسارت معنوی و جبران آن و نیز مسائل و دقایق فنی(طریقه و کیفیت جبران خسارت معنوی و ...)، در مقام رسیدگی قضایی به دعاوی خسارت معنوی، از مباحث اختلافی و نسبتاً دشوار در پژوهشهای حقوقی است. این رساله به تبیین همین مباحث در نظام حقوقی و قضایی ایران پرداخته است. نخست، در کلیات طرح رساله حاضر تشریح شده، آنگاه بدنه رساله در سه فصل خسارت معنوی، جبران خسارت معنوی و دعوای خسارت معنوی، تبویب و تنظیم یافته و در هر فصل، به چند محور مهم و اساسی پرداخته شده است. در فصل یکم، پس از ذکر معنی لغوی و اصطلاحی خسارت معنوی، پیشینه ورود اصطلاح به حقوق جدید ایران بررسی شده است. نگارنده در همین فصل، دیدگاه‌ حقوقدانان را درباره خسارت معنوی مورد مقایسه و مداقه قرار داده‌ و هم‌گام با آن دیدگاه فقیهان، خاصه ادله جواز آنها را با تتبع گسترده و تعمق لازم کاویده و در استناد به قواعد فقهی، فلسفه تأسیس و مقتضیات صدوری قاعده و امکان اثبات حکم، با توجه به روح و ملاک مندرج در قاعده را در نظر گرفته ‌است. در فصل دوم و سوم کوشیده تا در گامی نو، حاصل مباحث نظری را در یک نظم عملی بگنجاند و هر جا که با خلاء قانونی مواجهه شود، با واکاوی نظریات حقوقدانان داخلی و خارجی و تمسک به رویه قضایی داخلی و خارجی، معیارهای علمی ـ‌ عملی ارائه دهد و بدین سان راه سنگلاخ قضایی را کوبد و هموار سازد. در پایان با نتیجه‌گیری و پیشنهادات خود در جهت غنی سازی نظریه خسارت معنوی و جبران آن قدم نهد و حقوقدانان را به عرصه پژوهش فزون‌تر و دادرسان را به یک وحدت نظر یا اتخاذ رویه‌ای واحد در جهت اصدار حکم به خواسته خسارت معنوی در دعاوی حقوقی و کیفری فراخواند.