فقه و حقوق اسلامی

توضیح

فقه یکی از علوم اسلامی است که برگرفته شده از متون اسلامی می باشد. از طرفی فقه در شریعت و نظام اسلامی همان قوانین و حقوقی است که بعد از تیوری پردازی و استنباط به مرحله اجرا درمی آید. فقه تعیین کننده بخشی از آیین زندگی است که در شریعت اسلام معین شده، بخش دیگر را فلسفه و کلام و تفسیر معین میکند. لذا شناخت فقه و مکاتب فقهی و در مقایسه با آن دانستن مکاتب حقوقی وضعی معاصر، ما را در برداشت از متون اسلامی و زندگی اجتماعی آگاه تر میسازد. در این مقاله، تلاش می شود به اندازه توان، فقه و مکتب حقوقی اسلام معرفی گردد و در مقایسه با آن مکاتب حقوقی وضعی، تعریف شده است و سپس تاثیرگذاری و تاثیر پذیری وابواب و منابع و منشای قدرت و دسته بندی های مکاتب، مورد ارزیابی قرار گرفته است.فقها و حقوقدانان به صورت پراکنده مطالبی را در تاثیر پذیری این دو علم از هم گفته اند ولی به صورت مدون تا هنوز کار مهمی انجام نشده است. اگر گفته شود که حقوق تواناییهایی است که صاحب حق نسبت به من علیه الحق دارد وبه حکم تقابلی که بین حق وتکلیف وجود دارد بطور طبیعی باید علم حقوق، آگاهی از علل تکالیف واحکام باشد وعلم فقه که علم به احکام است ، آگاهی از معالیل ) چرا که احکام یابطورمستقیم همان تکالیف است یا وضعیاتی است که به نحوی با احکام تکلیفیه در ارتباط است (، بنابراین رابطه بین فقه و حقوق از قبیل رابطه بین معالیل است و علل؛ در پاسخ گفته می شود که این درست است درصورتی که علم حقوق علم به نفس تواناییها باشد، اما در صورتی که علم به آثار تواناییها باشد، یعنی علم به دستوراتی که از تواناییها سرچشمه گرفته است یا علم به عللی باشدکه تواناییها از آن ناشی شده است، دراینصورت، بنا برفرض اول علم حقوق هرچه بیشتر به علم فقه نزدیک می شود وبنابر فرض دوم بیش از پیش ازآن دور می شود هدف: معرفی دو علم فقه و حقوق، لزوم شناخت این دو علم که یکی مبنای دینی دارد و دیگری به دست بشر وضع شده است. این پژوهش به تعریف فقه و حقوق و جنبه های اشتراک و افتراق آن دو می پردازد..
واژه های کلیدی: نظام اسلامی، فقه، علم حقوق، شریعت اسلام، مکتب حقوقی اسلام.