قاعده احسان در سقوط مسئولیت پزشکی در حقوق ایران و قاعده یاری‌رسان نوع‌دوست در حقوق کانادا (مطالعه تطبیقی)

توضیح

حرفه پزشکی به دلیل قدمت و حساسیت ویژه آن همواره موجد چالش‌های جدی حقوقی در موازنه میان حقوق پزشک و بیمار بوده است. از سوی دیگر، سالهاست که قاعده احسان به عنوان یکی از مسقطات ضمان مورد مطالعه و استفاده فقهاء و حقوقدانان ایرانی-اسلامی قرار گرفته است. علی رغم آنکه نوع دوستانه بودن اعمال پزشکی مورد اذعان است اما در قانون و رویه قضایی کشور، محسن دانستن ارائه‌دهندگان خدمات پزشکی با مشکل روبه روست. لذا هرچند بحث از اصل مسئولیّت پزشک و قاعده احسان پیشینه‌ای دیرین دارد اما نگاهی نو به این قاعده با ملاحظه قاعده یاری‌رسان نوعدوست به عنوان مشابه کامن-لایی آن توانسته است افق‌های جدیدی را در تبیین مسئولیّت پزشکی بگشاید. رساله پیش رو با مطالعه کتابخانه‌ای تصویر روشنی از تطبیق مسئولیّت پزشکی در حقوق اسلامی با نگاهی به قاعده احسان و نظام حقوق کامن-لا با محوریت قاعده یاری‌رسان نوعدوست ارائه نموده است. مطابق با یافته‌های این پژوهش قاعده یاری‌رسان نوعدوست در مسئولیّت خارج از قرارداد و صرفاً در موقعیت‌های اورژانس و غالباً در خصوص غیرپزشک کاربرد دارد اما قاعده احسان قلمروی عام دارد و می تواند در فرض فراهم بودن ارکان آن، همه اقسام مسئولیّت پزشکی را در بر بگیرد. وجه اثباتی قاعده احسان در ایجاد حق برای مطالبه اجرت توسط محسن یکی از برتری‌های این قاعده بر قاعده یاری‌رسان نوعدوست به شمار می‌رود. نتایج این پژوهش برای فعالان در عرصه‌های خدمات پزشکی راهگشا خواهد بود.
وازه های کلیدی:قاعده احسان،قاعده یاری‌رسان نوعدوست،مسئولیّت پزشک