تغلیظ دیه و مسئولیت بیت‌ المال

توضیح

در مواردی که بیت‌المال، مسئولیت پرداخت دیه را به عهده دارد، گاهی با عوامل تغلیظ دیه همراه است؛ در این موارد آیا بیت‌المال باید دیه را مغلظه پرداخت کند؟ این پرسش در متون فقهی و قانونی بی‌پاسخ مانده است. همین امر، علاوه بر اینکه موجبات اختلاف آرا را فراهم آورده، سبب شده است که محاکم قضایی نیز در تعمیم حکم تغلیظ به بیت‌المال، دچار تردید و احیاناً دو گانگی در صدور رأی شوند. در این نوشتار با واکاوی ادله ی تغلیظ دیه از یک سو، و دلایل مسئولیت بیت‌المال از دیگر سو، نتیجه گرفته شده است که ادله ی یاد شده، عام و مطلق بوده و نصوص وارد شده در این باب، تخصیص نخورده است. دلیل دیگری که می‌تواند مبین مسئولیت بیت‌المال در پرداخت دی? مغلظه باشد، قایل شدن به حقیقتی مستقل، برای دی? تغلیظ شده است. در این میان، اشکالاتی چون تعارض با اصل شخصی بودن مجازات، لزوم احتیاط در مصرف از بیت‌المال که ممکن است به این استدلال وارد شود نیز طرح و پاسخ داده شده‌اند.
واژه‌‌های کلیدی: بیت المال، تغلیظ، حرم مکه، دیه، دیه ی مغلظه، ماه های حرام