بررسی مبانی تغلیظ دیه از دیدگاه فقه شیعه و فقه حنبلی (با تاکید بر صاحب جواهر و ابن قدامه) (فایل منبع موجود نیست)

توضیح

ژه «تغلیظ» به معنای تشدید است و در اصطلاح حقوق و فقه اسلامی، به افزوده شدن یک سوم به میزان دیه گفته می شود. از دیدگاه اسلامی برخی زمان‌ها و مکان‌ها حرمت خاصی دارند که وقوع قتل در آن‌ها،موجب افزایش و تغلیظ دیه می‌شود، موجبات تغلیظ در فقه امامیه و حقوق ایران، قتل در یکی از «ماه‌های حرام» و «محدوده حرم مکه» است. ماه های حرام شامل چهار ماه محرم، رجب، ذی القعده و ذی‌الحجه از تقویم هجری قمری است. خداوند در قرآن مجید عبارت ماه حرام یا ماه‌های حرام را در جاهای مختلف آورده است، اما در آیه 36 سوره توبه، چهار ماه بودن آن‌ها بیان شده است: إِنَّ عِدَّهَ الشُّهُورِ‌ عِندَ اللَّـهِ اثْنَا عَشَرَ‌ شَهْرً‌ا فِی کِتَابِ اللَّـهِ یَوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْ‌ضَ مِنْهَا أَرْ‌بَعَهٌ حُرُ‌مٌ (ترجمه: در حقیقت، شماره ماه‌ها نزد خدا، از روزی که آسمانها و زمین را آفریده، در کتاب [علم‌] خدا، دوازده ماه است؛ از این [دوازده ماه‌]، چهار ماه، [ماهِ‌] حرام است.) به نظر می رسد تغلیظ دیه یکی ز نهادهای حقوقی است که در حقوق اسلامی وجود دارد و مذاهب خمسه بر آن تاکید دارند. تاسیس این نهاد به این خاطر است که اگر جنایتی در ماه های خاصی اتفاق بیفتد دیه بیشتر می گردد. در این خصوص نیز بین فقه شیعه و حنبلی اختلاف نظرهایی وجود دارد.
واژه‌های کلیدی: قصاص، قتل، دیه، تغلیظ دیه، ماه های حرام