آثار تغییر جنسیت پس از عقد نکاح در حقوق ایران و فقه امامیه

توضیح

در چند دهه اخیر دستاوردهای علم پزشکی این امکان را فراهم آورده است تا اشخاص مبتلا به نارسایی های جنسی و حتی افراد سالم بتوانند اقدام به تغییر جنسیت نمایند که جواز یا عدم جواز انجام این عمل و مهم‌تر از آن آثار مترتب بر آن از مسائل حقوقی بسیار با‌ اهمیت و جدید سال‌های اخیر است.در حقوق ایران درخصوص تغییر جنسیت و آثار آن مقرره خاصی وجود نداشته و باید به استناد اصل 167 قانون اساسی وماده 3 قانون آیین دادرسی مدنی، حکم این موضوع را با مراجعه به منابع معتبر فقهی استخراج نمود. از منظر فقه امامیه بر اساس اصولی نظیر برائت، اباحه و ... باید گفت انجام تغییر جنسیت جایز بوده و منعی ندارد.از مهم‌ترین آثار تغییر جنسیت بطلان عقد نکاح است، با بطلان عقد نکاح، زوج باید در صورت دخول کل مهریه و در صورت عدم دخول نیمی از مهریه را به زوجه بپردازد. با انجام تغییر جنسیت زوج هم‌چنان ملزم به پرداخت نفقه خواهد بود اما تکلیف نگه داشتن عده توسط زوجه ساقط خواهد شد. هم‌چنین مرد دیگر بر فرزندان خود ولایت نخواهد داشت اما حضانت هم‌چنان مطابق زمان پیش از تغییر جنسیت برای هریک از زوجین مستقر و برقرار است. در خصوص ارث نیز، با انجام تغییر جنسیت، زوجین از یکدیگر ارث نخواهند برد؛ در صورت تغییر جنسیت فرزند، وی بر اساس جنسیت جدید خود از والدین خویش ارث می‌برد اما در صورت تغییر جنسیت هریک از والدین، ایشان مطابق جنسیت سابق خود از فرزند خویش ارث خواهند برد.
واژه‌های کلیدی: تغییر جنسیت، عقد نکاح، مهریه، ولایت، ارث