فقه پول در اقتصاد اسلامی: مالکیت اعتباری پول: مالکیت عمومی پول

توضیح

زمینه و هدف: تمامی مشکلات اقتصاد متعارف ریشه در امری واقعی(نه حقیقی) به نام تورم دارند. به طوری که حتی مشکلات رکود تورمی، فقر، شکاف طبقاتی و بیکاری نیز به تورم بر می‌گردد. در نتیجه به نظر می‌رسد که این امر واقعی خود مولود یک امر اعتباری غلط است. تا زمانی‌که این امر غلط در اقتصاد وجود دارد این مشکلات وجود دارند. البته به نظر می‌رسد که این امر اعتباری، تعریف پول در اقتصاد می‌باشد.
مواد و روش‌ها: هسته‌ی سخت اقتصاد اسلامی پول می‌باشد. در این تحقیق فقه پول در اقتصاد اسلامی مورد تحلیل قرار می‌گیرد. برای تبیین دقیق این موضوع لازم است که موارد زیر مورد تحلیل قرار گیرند:
۱-نقش اعتبارات در اقتصاد: پول مفهومی اعتباری است(مانند متر و کیلوگرم که اعتباری‌اند اما منشا حقیقی دارند). در نتیجه پول، کالا، سرمایه، ثروت فرد و جامعه نیست. مالکیت آن عمومی است. که لازم و واجب است به صورت قرض‌الحسنه در اقتصاد گردش نماید.
۲-تحلیل مفهوم مالیت و مالکیت درفقه اقتصاد اسلامی
3-جایگاه و نقش پول در علم اقتصاد (تبیین ۴ نظریه)
به نظر می‌رسد در فقه اسلامی پول مال (فقط و فقط ارزش مصرفی) می‌باشد. اما مالیت(ارزش مبادله‌ای) ندارد. بلکه مالکیت دارد. مالکیت اعتباری دارد. برای این که اصل مالکیت در جامعه حفظ شود لازم است که پول را به عنوان مالکیت اعتباری در نظر گرفته شود. وقتی پول غیر ازاین در نظر گرفته شود اصل مالکیت نقض می‌شود.
ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است.
یافته‌ها: پول وسیله‌ی اندازه‌گیری ارزش است. اما وسیله‌ی مبادله، پول نیست(در علم اقتصاد متعارف پول، به عنوان وسیله مبادله در نظر گرفته می‌شود). وسیله مبادله، آگاهی
است. همین نکته کلید فقه پول در اقتصاد اسلامی می‌باشد. به عبارتی آن چیزی‌که باعث شکل‌گیری مبادله می‌شود پول نیست. بلکه آگاهی است. به عبارتی آن چیزی سبب انتقال ارزش می‌شود آگاهی عاملین اقتصادی است. آگاهی عاملین اقتصادی نسبت به این موضوع که دارند ارزش‌های یکسانی را مبادله می‌کنند. به عبارتی برای شکل‌گیری مبادله پول شرط لازم است. اما شرط کافی نیست. شرط کافی مبادله آگاهی است. اگر آگاهی حذف شود مبادله شکل نمی‌گیرد. یعنی با وجود پول به تنهایی مبادله تحقق نمی‌پذیرد. با وجود آگاهی اقتصادی است که مبادله شکل می‌گیرد. اگاهی حلقه‌ی مفقود علم اقتصاد است. به عبارتی در علم اقتصاد نقش ناظر نادیده گرفته شده است. ناظرانی که برای مبادله یکدیگر را ملاقلات می‌نمایند.
نتیجه‌گیری: بدون اگاهی مبادله شکل نمی‌گیرد. با حذف آگاهی مبادله شکل نمی‌گیرد. این نکته بسیار دقیقی است. وسیله‌ای که نقش اندازه گیری ارزش را دارد لازم است از وسیله‌ای که نقش انتقال ارزش را دارد متفاوت باشد. به طوری که وسیله‌ی اندازه‌گیری ارزش پول است. اما وسیله‌ی انتقال ارزش آگاهی است. با این نوع نگاه به پول در علم اقتصاد هیچ‌گاه پول کنز نمی‌شود.
واژه های کلیدی: ارزش، آگاهی، پول، فقه اقتصاد اسلامی و نظریه‌ی مبادله.