بررسی فقهی و حقوقی ارث در تلقیح مصنوعی و اجاره رحم

توضیح

امروزه ناباروری به عنوان یکی از بیماری‌های شایع میان زوجین شناخته می‌شود آنگونه که حسب آمار رسمی در ایران از هر پنج زوج یک زوج نابارور تلقی می‌گردند. اجاره رحم و لقاح مصنوعی خارج از رحم همواره به عنوان روش‌های درمانی موثر در این زمینه به‌شمار می‌رود. آثار حقوقی لقاح مصنوعی و اجاره رحم می‌تواند به دو دسته آثار مالی و آثار غیر مالی تقسیم شده و مطالعه گردد. که در این پایان‌نامه بررسی آثار مالی لقاح مصنوعی و اجاره رحم غلبه دارد. آثار مالی لقاح مصنوعی عبارت از تاثیراتی است که لقاح مصنوعی به لحاظ مالی در رابطه با طفل متولد از لقاح مصنوعی و والدین ایجاد می‌نماید (مانند ارث) و آثار غیر مالی عبارت از روابط غیرمالی طفل و والدین همچون (محرمیت، گرفتن نام خانوادگی و ...) است، علی‌رغم دوران نسبتا طولانی که لقاح مصنوعی در ایران به عنوان یک روش درمانی استفاده می‌گردد. روش دیگری که در مسیر فرزندآوری استفاده می‌شود اجاره‌ی رحم است به گونه‌ای که نطفه‌ی حاصل از آمیختگی مصنوعی در رحم زن دیگری قرار می‌گیرد تا مراحل رشد را طی کرده و به تولد بینجامد. رحم اجاره‌ای نیز همانند لقاح مصنوعی بوده و در دو بخش آثار مالی و غیرمالی تقسیم می‌شود که صرفا شرح آثار مالی آن در پایان‌نامه حاضر آمده و به بررسی و تبیین لقاح مصنوعی و قرارداد رحم اجاره‌ای در حقوق ایران پرداخته شده و نهایتا ماهیت حقوقی و فقهی ارث در لقاح مصنوعی و اجاره رحم به نحو تفصیلی، با مراجعه به فتاوای فقهای معظم و رویه قضایی در حقوق ایران تبیین گردیده است. اما هنوز ابعاد مختلف این موضوع از منظر اخلاقی، روانی، فقهی و حقوقی بررسی نشده فلذا باتوجه به سکوت قانون گذار در زمینه آثار مالی موضوع مذکور و ارث نبردن طفل متولد شده ناشی از تلقیح مصنوعی و اجاره رحم، همچنین تضییع حقوق کودک و عدم تضمین آینده او، نیازمند بررسی بیشتر و تصویب قانون جدید مطابق نیاز روز و فعلی جامعه همچنین تامین آینده مالی فرزندان متولد شده از لقاح مصنوعی و اجاره رحم هستیم.
واژه های کلیدی: تلقیح مصنوعی، ارث، رحم اجاره‌ای، حقوق کودک، اثبات نسب مشروع، رحم جایگزین.