بررسی حصر و اطلاق موارد متعلّق زکات

توضیح

چکیده:
زکات واجب که در آیات قرآن پافشاری خاصّی بر آن شده است، طبق دستة زیادی از روایات و نظر غالب فقهای امامیه منحصر در موارد نه گانه شامل غلات اربعه (گنـدم، جـو، کشمش و خرما)، انعام ثلاثه (گوسفند، شتر و گاو) و نقدین (طلا و نقره) است. در دسـته ای دیگر از روایات، تمام اموال مشمول زکات دانسـته شـدهانـد و در برخـی روایـات، مـوارد دیگری همچون برنج، عدس و... مشمول زکات شـدهانـد. در مقالـه حاضـر کـه بـه روش کتابخانه ای تهیه شده است، با توجه به تغییر در وضع اقتصادی زندگی های امروزی، پس از بررسی آیات و روایات در این زمینه، نتیجه گیری شده که انحصار زکات در موارد نـه گانـه وجهی ندارد، بلکه از باب تنقیح مناط، تمام اموال مشمول حکم زکات است. لیکن براساس روایات، برای تعلق زکات شروطی لحاظ شده که در متن مقاله ذکر شده است. همچنین بـه نظر می رسد زکات به عنوان یک فریضه واجب، وسـیله متغیـری در دسـت حـاکم و رهبـر جامعه اسلامی باشد که متناسب با سطح رفاه و معیشت مردم، حق دارد جهت اصلاح امـور مسلمانان بر موارد متعلق زکات بیفزاید و یا از مواردی درگذرد.
واژه های کلیدی: زکات، انحصار زکات، اموال مشمول زکات