ارائه الگوی عملیاتی صندوق‌های چرخشی و سپرده‌های امتیازی بر اساس فقه امامیه

توضیح

در سال‌های اخیر ضمن آن‌که صندوق‌های چرخشی مورد استقبال عموم مردم واقع شده و در جمع‌های دوستانه و خانوادگی برای ارائه قرض‌الحسنه به اعضا مورد استفاده قرار می‌گیرد، جذب سپرده‌ها و ارائه تسهیلات امتیازی در اشکال مختلف در شبکه بانکی نیز توانسته‌است جایگاه مناسبی را در میان ابزارهای مختلف بازار پول به خود اختصاص دهد. در عین حال، بسیاری از متشرعین نسبت به صحت شرعی عملیات این‌گونه صندوق‌ها و سپرده‌ها تردید داشته و امکان رخداد قرض به شرط زیاده و ربوی بودن عملیات آن‌ها را دور از ذهن ندانسته‌اند. همین موضوع سبب شده تا ضرورت بررسی این صندوق‌ها و سپرده‌ها به ویژه از نظر انطباق با موازین شرعی و فقهی بیش از پیش بروز و ظهور یابد. لذا در پژوهش حاضر، بر اساس روش تحقیق اجتهاد چند مرحله‌ای ضمن بررسی وضعیت کنونی، ضوابط موجود در صندوق‌های چرخشی و سپرده‌های امتیازی به بوته نقد گزارده شد و بر همین اساس، چهارچوب فقهی الگوی عملیاتی آن‌ها مشخص گردید. در ادامه و بر اساس چهارچوب بدست آمده، سه الگوی عملیاتی برای صندوق‌های چرخشی و سه الگوی عملیاتی برای سپرده‌های امتیازی منطبق بر موازین فقه امامیه ارائه گردید تا ضمن رفع دغدغه متدینین درباره این صندوق‌ها و سپرده‌ها، ابزارهای نوینی بر اساس عقود شرعی در حوزه مالی اسلامی ارائه شده باشد.
واژه‌های کلیدی: ربا، قرض، قرض‌الحسنه، صندوق‌‌های چرخشی، سپرده‌های امتیازی، شرط زیاده.