نظام‌سازی فقهی از دیدگاه آیت‌الله سید محمدباقر صدر

توضیح

دانش فقه یکی از مهمترین علوم اسلامی است که تاریخ تکون آن به اصل تشریع دین پیوند می خورد. به همین جهت می توان ملازمات و قرابات مدلل زیادی را پس از اثبات در این دانش، مستقیماً به دین نسبت داد. یکی از این مباحث شمولیت و گستره دین و دانش فقه در عرصه های مختلف حیات بشری است که امروز تحت مفاهیم و گفتمان هایی هم چون «نظام سازی» به منصه ظهور رسیده است. با توجه به مبادی فلسفه شناسانه گستره دین و تأثیر آن بر جغرافیای نظری دانش فقه می توان این مقوله را از رویکردی فقهی مورد بررسی قرار داد. ساحت های مبادی و روش های مطروحه در دانش فقه، برخی قابل تعیین و ارائه فعلی و برخی بالقوه موجود است و می توان با ابتناء بر عناصر فقه جواهری به صورت بندی مدون و نوینی رساند که عرصه های کشف نظام را از منظر فقه اسلامی نماینگر خواهد بود. در این موضوع شهید آیت الله سید محمد باقر صدر رحمه الله از جمله اندیشمندانی است که اکتشاف انظمه کلان نظام اسلامی را سرلوح فعالیت های علمی خویش قرار داده است و می توان از الگوهای اجتهادی ایشان در موضوعات مختلف به عنوان الگوی کلان در عرصه های فقه بینارشته ای استفاده نمود. این نگارش با روش توصیفی تحلیلی سعی در بیان عناصر و اصول ساختار نظریات آیت الله سید محمد باقر صدر نسبت به امر نظام سازی فقهی و الگوواره های مطروحه در کشف نظامات علوم انسانی از منظرگاه فقه خواهد داشت.
واژه‌های کلیدی: فقه، نظام سازی، شهید صدر، اصول فقه، علوم انسانی اسلامی.