قیام علیه حکومت جائر از منظر فقه اهل بیت (ع) و حنبلی

توضیح

اهمیت بحث قیام علیه حکومت جائر روشن است، علاوه برآن مقایسه دو دیدگاه به اهمیت آن می افزاید، بررسی مباحث مقایسه ای در خیلی از جاها سبب روشن شدن دیدگاه ها میگردد، چه بسا در بررسی مقایسه ای موضوعات چه اختلافی و چه غیر اختلافی ضعف و قوت دیدگاه ها روشن شده و اشکالاتی اگر باشد اصلاح میگردد، یکی از مبا حث اختلافی و چالشی در میان فرق و مذاهب اسلامی بحث مهم قیام علیه حکومت جائر است، عده ای قیام و مبارزه علیه حکومت جائر را جایز می دانند و جواز آن را از ادله فقهی مثل کتاب روایات و دلیل عقل به دست می آورند و به آن حکم می‌کنند، برخی هم قیام و مبارزه علیه حاکم جائر را جایز نمی دانند و حتی قیام علیه حکام و سلاطین جور را حرام می‌شمارند، تعجب اینکه آنها هم به ادله ای فقهی مانند کتاب و روایات و حتی به دلیل عقل متمسک می‌شوند. موضوع این رساله قیام علیه حکومت جائر از منظر فقه اهل بیت ( علیهم السلام ) و حنبلی است، تلاش شده به دو پرسش اساسی این موضوع، حکم قیام علیه حکومت جائر از منظر فقه اهل بیت، و حکم قیام علیه حکومت جائر از منظر فقه حنبلی پاسخ داده شود، بحث دیگر مقایسه دیدگاه های فقهی این دو مذهب است که آن نیز در این رساله مورد بررسی قرار گرفته است، یافته های این پژوهش حاکی از آن است که پاسخ به پرسش اول مثبت است، چون فقهای شیعه قیام علیه حکومت جائر را جایز بلکه در برخی از موارد واجب می دانند، اما پاسخ به پرسش دوم منفی می باشد به خاطر اینکه فقهای حنبلی قیام علیه حکومت جائر را جایز نمی دانند نه تنها جایز نمی دانند بلکه حرام می‌شمرند، در بحث مقایسه دیدگاه های فقهی این دو مذهب هم رساله مورد نظر به این نتیجه رسید که این دو مذهب در مساله جواز یا حرمت قیام علیه حکومت جائر کاملا در تضاد و مخالف یکدیگر هستند، البته در برخی از مسائل مثل همکاری با حکومت جائر به خاطر مصلحت اجتماعی یا حفظ بیضه اسلام اشتراکاتی هم دارند که هر دو مذهب دراین قسمت ها کمک و همکاری با حاکمان جائر را جایز میدانند. روش تحقیق از نوع توصیفی تحلیلی است، که به توصیف و تحلیل دیدگاه های فقهاهی شیعه و حنبلی و نیز از روش استناد به ادله فقهی در موضوع پژوهش پرداخته است.
واژه‌های کلیدی: قیام، حکومت، حاکم جائز، فقه اهل بیت، فقه حنبلی، طاغوت، ظالم