بررسی فقهی، حقوقی سودهای علی الحساب سپرده های بانکی و اوراق مشارکت

توضیح

جذب نقدینگی برای توسعه امور سرمایه گذاری با ابزار مختلفی صورت می‌پذیرد که هدف در تمامی انواع مختلف روش‌های جذب سرمایه کسب سود می باشد. یکی از عوامل مهم که موجب جلب توجه و اعتماد سرمایه گذاران می شود، تضمین سود می باشد که این امر در سپرده های بانکی و اوراق مشارکت با گنجاندن سود علی الحساب محقق می شود. در سودهای علی الحساب، اصل سرمایه و سود تا میزان علی الحساب علام شده تضمین می گردد. بین سود و بهره مرزهای مشخصی وجود دارد، اما با تضمین سود این مرزها از بین رفته و سود تبدیل به بهره می شود. هر چند ایرادات متعددی بر پیکره تضمین سرمایه وارد شده است ولی با توجه به مفهوم عرفی تضمین سرمایه که همان تعهد به جبران خسارت احتمالی است تضمین سرمایه عملی نافذ و صحیح می باشد. پیش زمینه تضمین سود، پیش تعیین سود می باشد. مهمترین ایراد بر پیکره پیش تعیین سود این است که حصول سود امری کاملأ احتمالی می باشد و بیشتر از اینکه به پیش بینیهای طرفین بستگی داشته باشد، به تغییر و تحولات بازار و شرایط محیطی وابسته است. تضمین سود برخوردی با اشکال مختلف مقتضای ذات عقد ندارد و مصداقی از ضمان مالم یجب نیست؛ اما مهمترین ایراد بر پیکر? تضمین سود این است که با توجه به اینکه این عنصر خطر است که مستحقین سود را در پروژه های سرمایه گذاری مشخص می کند، تضمین سود با حذف عنصر مخاطره نسبت به مشروط له مجوز نظری کسب سود را از بین می‌برد و باعث می شود سود علی الحساب در قالبی غیر از قالب ربوی نگنجد.
واژه‌های کلیدی: بهره، سود علی الحساب، بانکداری مشارکتی، شرط تضمین سود، قاعده ریسک.