عنوان
قبله و شهرسازی اسلامی (راه‌های تازه برای تحقیق دربارهٔ شهرهای اسلامی)
نویسنده
ناشر
فصلنامه وقف میراث جاویدان، بهار 1375، شماره 13، ص.: 134-151.
تاریخ نشر
1375
توضیح
بنابراین مشکل اساسی،در توضیح دادن این رابطه و مشخص کردن این نکته است که آیا نیروهای نافذی وجود دارند که بر این الگوها تأثیری گذارند و آنها را مشخص می‌کنند،آیا مساجد تعیین‌کنندهء الگوی خیابانها هستند یا نقشهء شهر جهت خیابانها و حتی جهت قبله و ساختمانهای مذهبی را تعیین می‌کند؟ درک این رابطه‌ها حائز اهمیت است،زیرا این احتمال که شهرهای اسلامی نوبنیاد با توجه به جهت قبله طرح‌ریزی شده‌اند بسیار مهم است و به این معنی است که اسلام نقش عمده‌ای در ساختار اصلی شهرها ایفا کرده و نیز نشان خواهد داد که یک جهت مقدس در شهرسازی اسلامی تا چه اندازه مهم بوده است. گذشته از این نکته‌ای بسیار مهم در مورد محورهای شهر و الگوی شبکهء خیابانها مشاهده می‌شود:به استثنای شهر فاس که منطقه‌ای بسیار ناهموار است،همهء محورهای اصلی شهرها در جهت شمال شرقی -جنوب غربی است و هماهنگ با چهار جهت اصلی (به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل شمارهء 7:قبله در شهر مراکش نیست.
واژه‌های کلیدی: قبله، شهر، مسجد، جهت قبله، مسجد جامع، اسلامی، مراکش، یزد.