عنوان
مبنای فقهی مسئولیت مدنی با نگاهی به قاعده لاضرر
نویسنده
ناشر
فصلنامه قانون یار، زمستان 1397، شماره 8، ص.: 405-426.
تاریخ نشر
1397
توضیح
دقت, صحت و حجیت احکام فقهی یکی از مهم ترین ارکان آنهاست و رسالت فقهای اسلام در طول تاریخ, همین بوده است که با طراحی اصول و قواعد دقیق, مستدل و متقن برای تفسیر دین, از گرفتار شدن دین و احکام دینی در دام خرافات, تحریفات و انحرافات پیشگیری کنند؛ ولی علاوه بر این, مطلب د یگر ی که نباید از آن غفلت شود, میزان کارآمدی و چگونگی کاربرد این قواعد در مرحله عمل است و اگر اهتمام فقها به مبانی نظر ی و بنیادها ی قواعد و احکام اختصاص یابد و از چگونگی به کارگیری و میزان کارآمدی آنها غلفت شود, ممکن است قواعد ارائه شده در عمل, کارآمدی چندانی نداشته باشند و چنین احساس شود که فقهای معظم فرصت گرانبهای خود را صرف کلی گویی و توضیح واضحات می کنند و قواعدی را به طور مداوم به بحث می گذارند که نتیجه چندانی در عمل ندارد و یا در عمل, به اندازه ای با موانع نظری و عملی, تعدد برداشت ها, اختلاف نظرها و مشکلات مواجه می شود که به تدریج از کارآمدی می افتد و یا حذف شده و به انزوا کشیده می شود و قواعد عرفی, عقلی و تجربی جای آنها را می گیرد, قاعده ی «لاضرر» از جمله قواعدی است که با وجود دقت های بسیار در مبانی و بنیادها و وجود آثار مبسوط در این باره, از نظر کاربردی و میزان کارآمدی و مبنای مسئولیت مدنی بودن, چندان مورد توجه قرار نگرفته, بحث های مبسوطی درباره آن ارائه نشده است و این تحقیق درصدد پرداختن به این جنبه از قاعده است.
واژههای کلیدی: مسئولیت مدنی، قاعده لاضرر، قاعده تسلیط، ورود خسارت، تقصیر