عنوان
رابطه دو مالیات شرعی و حکومتی بر مال واحد
نویسنده
ناشر
فصلنامه پژوهشهای فقه اسلامی و مبانی حقوق، بهار ۱۴۰۰، شماره ۵، ص.: ۲۹-۵۸.
تاریخ نشر
۱۴۰۰
توضیح
میتوان گفت یکی از مباحث مهم در اقتصاد اسلامی، تعیین رابطه بین مالیاتهای اسلامی مثل خمس و زکات، و مالیات متعارف که دولتهای اسلامی بر خیلی از کسب و کارها، فنون، صنعتها، شرکتها به عنوان مالیات از این نوع کسب و کار مالیات دریافت میکنند است. از سوی دیگر بعد از پیروزی انقلاب اسلامی فضای لازم برای همگرایی نظام مالیاتی کشور با نظام مبتنی بر وجوهات شرعی و به نوعی پیادهسازی نظام مالیاتی متناسب با الگوی اسلامی وجود ندارد یا شکل نگرفته است، که این امر به دلایلی مورد دغدغه فقها و محققان اقتصاد اسلامی قرار نگرفت و همین عدم توجه موجب شده است تا مسلمانانی که مقید به پرداخت وجوهات شرعی با پرداختیهای تکلیفی دو سویه (پرداخت مالیات از یک سو و پرداخت وجوهات شرعی از سوی دیگر) مواجه باشد. لذا میتوان گفت این مشکل ناشی از جدا بودن دو نظام مالیاتی است. این مقاله با روش کتابخانهای و اجتهادی، به نقد نگاه رایج از ارتباط دو نظام مالی (نظام مالی مبتنی بر وجوهات شرعی و نظام مالیاتی کشور) پرداخته و با تبیین نگاهی واحد به وجوهات شرعی و مالیاتهای حکومتی در شرایط امروز، وجوهات شرعی را به عنوان مالیاتی در کنار مالیاتهای حکومتی میداند. یکی از دلالتهای این نوع نگاه جدید به نظام مالیاتی، حل مشکل پرداختهای دو سویه خواهد بود.
واژههای کلیدی: مالیات اسلامی، خمس، زکات، مالیاتهای حکومتی، پرداختهای دو سویه