ابعاد ورود اندیشهٔ اجتماعی به شریعت و فقه

توضیح

هدف جستار حاضر نشان‌دادن ابعاد حضور «اندیشۀ اجتماعی» در شریعت و احکام اسلام با تأکید بر مجاهدت بیش از هزارسالۀ فقها و اصولیان مسلمان است. با استفاده از روش‌‌های متعددی مانند تحلیل محتوا، اسنادی و توصیفی‌ـ‌تحلیلی تلاش شد تا اشراب اندیشۀ اجتماعی در دین و شریعت اسلام و نیز فتاوی فقهی اصولی ارائه شود. ضرورت توجه به انسان و اجتماع نه‌تنها در اسلام بلکه در همۀ شریعت‌‌های گذشته نیز به‌‌گونه‌‌ای وجود داشت؛ اما این ویژگی در اسلام به‌نحو ممتازی مورد توجه قرار گرفت. فقها و اصولیان مسلمان با مجاهدتِ حدوداً چهارده‌‌قرنۀ خود توانستند بسیاری از پیام‌‌های موجود در آیات و روایات اسلامی را دریافت کنند و با تأکید بر اموری مانند پذیرش عقل در حریم دین، قواعد حاکمۀ فقهی، تقدیم اولویت‌‌های اجتماعی، تعلیل‌‌های اجتماعی احکام و درنهایت، احکام حکومتی، در راستای صدور فتاوای به‌‌روز از آن‌ها استفاده کنند.
واژه‌های کلیدی: اندیشۀ اجتماعی، رویکرد فقهی اصولی، فقه اجتماعی