عنوان
واکاوی مستند قرآنی حکم فقهی تغییر خلقت خداوند در مسائل نوپیدای پزشکی
نویسنده
ناشر
فصلنامه فقه و اصول، سال 1396، شماره 108، ص.: 65-86.
تاریخ نشر
1396
توضیح
رخداد پدیدههایی نوبنیاد و بیسابقه در عرصههای گوناگون پزشکی پرسمانهایی را پیرامون قانونی یا غیرقانونی بودن آنها برانگیخته است. با وجود آنکه یکی از مهمترین ادله فقیهان در این خصوص، آیه تغییر خلقت است که به دلیل ذمّ مطلق تغییر الهی زمینه اولیه حرمت را فراهم آورده است، برخی اما با تصرف در اطلاق آیه، تغییر محرم را به تغییرات تشریعی اختصاص دادهاند و در نتیجه به دلیل خروج آنها از مدلول آیه، معتقد به حلیت شدهاند. در حالیکه دلیلی برای خروج تغییرات تکوینی از مدلول آیه وجود ندارد. در مقابل بسیاری از فقیهان عامه به طور کلی حکم به حرمت چنین پدیدههایی دادهاند که ناشی از عدم تصور دقیق موضوع و برداشت ناصحیح مفهوم تغییر خلقت است. این درحالی است که میتوان در ضمن تحفظ براطلاق به حلیت گرایید. این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی با استفاده از تفاسیر و روایات به هدف بازشناسی دقیق یکی از مفاهیم کلیدی قرآن، در صدد است با احتراز از هرگونه افراط و تفریط از طریق حفظ ظهور اطلاقی آیه در حد امکان، به تحلیل و بررسی موضوع و متعلق حرمت مذکور در آیه بپردازد، تا با تعیین مناط تحریم، موارد فاقد ملاک از مدلول آیه خارج شوند. زیرا با وجود اطلاق آیه موضوع تحریم نه تغییر «بما هو تغیر» بلکه تغییر «خلق الله» به لحاظ انتساب آنها به خداوند از حیث جنبه صدور است و چون فعل صادر از خداوند مشتمل بر ویژگی کمالطلبی و مصلحتسنجی و دارای حسن بلکه احسن است؛ هر تغییری مخالف خصوصیات مذکور باشد ممنوع؛ و مابقی خارج از ملاک تحریم خواهند بود.
واژه های کلیدی: مسائل مستحدثه، تغییر خلقت، تبدیل خلق الله، تغییر دین الله، مسائل نوپیدای پزشکی