بررسی حقوق کودک متولد از تلقیح مصنوعی

توضیح

تلقیح مصنوعی در اصطلاح عبارت است از بارور کردن جنس مونث از راه واردکردن اسپرماتوزوئید در رحم ماده با وسایل مصنوعی بدون اینکه عمل مقاربت صورت گیرد. در درمان ناباروری زوجین، آگاهی از مسائل فقهی، حقوقی، روانی، اجتماعی و اخلاقی ضروری می‌باشد در غیر این صورت ممکن است آسیب-های اجتماعی جبران‌ناپذیر بعدی برای طرفین و فرزند وارد شود، به همین دلیل نظریات فقها راجع به جواز و حرمت انواع تلقیح مصنوعی حائز اهمیت می‌باشد و بررسی اصل ظاهر و اباحه ضروری است زیرا دلیلی در شریعت اسلام بر حصر تولیدمثل انسان از راه طبیعی وجود ندارد. بنابر بررسی‌های انجام شده در این زمینه تلقیح مصنوعی زن با اسپرم شوهر از نظر حقوق کنونی ایران عمل صحیحی است که دارای آثار حقوقی همانند فرزند ناشی از مواقعه جنسی مشروع می‌باشد و ازنقطه‌نظر فقهی تقریباً بلااشکال است ولی در مورد تلقیح مصنوعی زن با اسپرم بیگانه اختلاف‌نظر وجود دارد اما دلیل قطعی مبنی بر حرمت و عدم جواز عمل تلقیح مصنوعی زن تاکنون ارائه نشده است و طفل متولدشده در اثر بهره‌گیری از این روش قابلیت انتساب به اشخاصی به‌عنوان پدر و مادر را دارد.در حال حاضر تنها قانون مصوب در مورد حقوق کودک متولد از تلقیح مصنوعی، قانون نحوه اهدای جنین به زوجین نابارور است ولی در این قانون هم نسب و هویت فرزند حاصل از اهدای جنین و آثار نسب مثل حرمت نکاح، توارث، ولایت و امثال آن‌ها را مسکوت و در هاله‌ای از ابهام گذاشته است و رابطه‌ی بین زوجین دریافت‌کننده جنین و طفل حاصل را ازنظر نگهداری، تربیت، نفقه و احترام همانند رابطه والدین و فرزندان تلقی نموده است. لذا ضرورت دارد با عنایت به آیات، روایات، اصول و قواعد فقهی و دکترین حقوقی، وضعیت حقوقی کودکان متولد از حالت مادر اجاره‌ای و حالت اهداء اسپرم و تخمک و جنین را مشخص کنیم تا بدین‌وسیله مشکلات حقوقی ناشی از تلقیح مصنوعی را حل کرده و همچنین به تحکیم بنیان خانواده پرداخته و از تبدیل‌شدن تلقیح مصنوعی به تجارت جلوگیری نماییم.
واژه های کلیدی: تلقیح مصنوعی، انتقال جنین، حقوق کودک، جواز، حرمت.