عنوان
بررسی جایگاه فقه در تعلیم و تربیت اسلامی
نویسنده
اصطلاحنامه
آموزش و پرورش (Education) | اخلاق (Ethics) | تربیت (Upbringing) | تعلیم و تربیت | فقه تربیتی
استادراهنما
ابوالقاسم ولیزاده
استادمشاور
نادر فزون مهر
محل نشر
ارومیه
تاریخ نشر
1396
مقطع تحصیلی
کارشناسی ارشد
مشخصات ظاهری
20 ص.
زبان
فارسی
توضیح
هنگامی که در موضوع علم فقه به (رفتار اختیاری مکلف) اشاره می¬شود؛ ضرورت پرداخت همه جانبه به تأثیر فقه بر تربیت از اهمیت والایی برخوردار است؛ از این رو؛ رسالت فقه تنها در موضوعات و زمینه¬های خاص مرسوم نبوده و بر متولیان این عرصه لازم است در تمام ابعاد زندگی بشر که در آن (رفتار اختیاری) مطرح است ؛ بررسی فقهی داشته باشند. یکی از عرصه¬های مهم در این زمینه؛ (تعلیم و تربیت) است؛ عرصه¬ای که علاوه بر نیاز به بررسی فقهی در ابعاد نظری آن؛ از منظرکاربردی نیز نمود فراوانی دارد؛ چنانچه وجود آیات و روایات فراوان در زمینه آموزش و پرورش؛ علمای اخلاق را در طول تاریخ اسلامی بر آن داشته تا کتاب¬های فراوانی در این زمینه به نگارش درآورده و اثرات ماندگاری را برجای گذارند؛ اما تاکنون ورود به این عرصه به صورت منسجم و کامل از سوی پژوهشگران صورت نگرفته است؛ از این رو؛ تحقیق در زمینه (فقه تربیتی) ضروری است؛ در تحقیق پیش رو به بررسی ضرورت پایه¬گذاری فقه تربیتی می¬پردازیم و احکام فقهی تربیت را بررسی می¬نمایم و روشهای تربیت را از منظراسلام و احکام اسلامی بررسی می¬نماییم و انواع ابعاد تربیت را به فقه پیوند می¬دهیم از تربیت روحی و جسمی گرفته تا تربیت عاطفی و جنسی؛ فقه تربیتی بخشی از دانش فقه است که به عرصه تربیت و مسایل آن می¬پردازد و در صدد استباط احکام تربیت است؛ بنابراین موضوع گزارهای فقه تربیتی از علوم تربیتی گرفته می¬شود و محمول آن وامدار دانش فقه است که براساس قواعد موجود؛ یکی از احکام تکلیفی (وجوب؛ استحباب؛ کراهت؛ حرمت؛ اباحه) یا حکم وضعی را تعیین می¬کند. لذا اهمیت و سرنوشت¬ساز بودن تعلیم و تربیت؛ ضرورت روایی؛ اعتبار و حجیت دستورالعمل¬های تربیتی را دو چندان می¬سازد؛ از این رو لازم است میان دانش فقه و علوم تربیتی داد و ستد برقرار شود. یکی از مظاهر این داد و ستد؛ تعیین اصول و روش¬های تربیتی بر اساس روش شناسی فقهی است. تحقیق حاضر که به صورت توصیفی- تحلیلی انجام گرفته است، به تبین اصول و روشهای تربیتی و نیز بررسی جایگاه فقه در تعلیم و تربیت اسلامی و انواع تربیت از منظر فقه پرداخته است که برای هرکدام مستنداتی از منابع فقه بیان شده است. سوال اصلی تحقیق این است که نقش فقه در موضوعات تعلیم و تربیت چیست؟ در ادامه به نقش فقه پرداخته شده است که به دو شکل متصور است: نخست آن¬که، تربیت به عنوان موضوعی که عرصه¬ها و عناصر گوناگون از قبیل مبانی، اصول، روش¬ها، محتوا و مانند این¬ها دارد، در نظر گرفته شود و آن¬گاه هر یک از عناصر فوق، به فقه عرضه شود و دیدگاه فقه درباره آن¬ها مورد بررسی قرار گیرد. شکل دیگر این که، تربیت و عناصر آن در یک جامعه اسلامی در نظر گرفته می¬شود و بررسی می¬شود که فقه کدام یک از این عناصر را می¬تواند تأمین نماید.
واژههای کلیدی: اخلاق، آموزش و پرورش اسلامی، تربیت، رفتار انسانی