بررسی فقهی حقوقی محصولات تراریخته و مهندسی ژنتیک

توضیح

درعصر حاضر به علت رشد سریع جمعیت و با توجه به تکنولوژی‌های زیست ‌محیطی محصولاتی طراحی و مهندسی می‌شوند که آن ها را با روش‌های مختلف به مصرف کنندگان عرضه می‌کنند، در اصطلاح به این روش مهندسی ژنتیک گفته می شود؛ و تولید محصول بدست آمده از این طریق را تراریخته می‌نامند. هدف تحقیق حاضر بررسی فقهی-حقوقی مهندسی ژنتیک و محصولات تراریخته است. تحقیق حاضر از نظر هدف بنیادی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ‌ای و ابزار مورد نیاز فیش ‌برداری بوده است. نتایج نشان داده که از منظرحقوقی، ایران با پیروی از اسناد بین‌المللی در زمینه محصولات تراریخته قانون ایمنی زیستی را به تصویب رسانده است که در ماده 2 ای قانون مقرر شده است که استفاده از محصولات تراریخته با تغییرات ژنتیکی مجاز است. همچنین مسئولیت مدنی در این زمینه به عیب تولید و خسارت زیست‌محیطی مرتبط می‌باشد که در صورت هرگونه عیب محصول یا خسارت‌های محیطی، تولیدکننده ملزم است آن را جبران نماید. از نظر فقهی نیز بین فقیهان اختلاف‌ نظراتی در این زمینه به چشم می خورد؛ به صورت کلی می توان گفت استفاده از محصولات تراریخته و کاربرد مهندسی ژنتیک، با شروطی شامل حلّیت محصولات تراریخت و عدم مخالفت با قوانین دینی و اسلامی، آگاهی و اطلاع دادن به مشتریان از این محصولات ، تصویب قوانین لازم و مرتبط به تولید و مصرف این محصولات در قانون اسلامی و همچنین عدم خطر و ضرر جدی برا ی مصرف کننده ، مجاز می باشد. به طورکل می‌توان اذعان نمود که حقوق دانان و فقیهان در صورتی استفاده از محصولات تراریخته را مجاز می‌دانند که برای سلامتی انسان ضرری نداشته باشد.که در این مساله می بایست به قاعده لا ضرر و اصل احتیاط به عنوان ادله فقهی حاکم بر تراریخته هابه عنوان ادله عدم جواز مصرف و تولید این محصولات توجه ویژه ای شود.
واژه های کلیدی: ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﺮارﻳﺨﺘﻪ، ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ژﻧﺘﻴﻚ، ﺣﻘﻮق، ﻓﻘﻪاﻣﺎﻣﻴﻪ.