عنوان
قانونگذاری در قرآن و مکاتب بشری
نویسنده
ناشر
فصلنامه قرآن و علم، پاییز و زمستان 1391، شماره 11، ص.: 43-62.
تاریخ نشر
1391
توضیح
بحث از اهداف قانون، ملاک صحت و سقم، منشأ مشروعیت و اعتبار یک قانون و همچنین بررسی شرایط قانونگذار، از پیچیدهترین و جدال برانگیزترین مسائل این حوزه از علوم بشری است. مهمترین دیدگاه پیرامون اعتبار و مشروعیت قانون، وضع آن ازسوی مقام ذیصلاحی است که همه شرایط لازم قانونگذاری را داشته باشد؛ شرایطی از قبیل شناخت کامل انسان و آگاه به مصالح و مفاسد او، پیراستگی بودن از هر نوع سودجویی، منفعتطلبی و خودخواهی. از دیدگاه قرآن تنها کسی که شرایط و صلاحیت لازم قانونگذاری را داراست، تنها خداوند حکیم و علیم است؛ از اینرو، منشأ و اعتبار قانون نیز تنها اوست. در اسلام حق حاکمیت و ولایت اولاً و بالذات از آن خداست و ثانیاّ و بالعرض حق کسانی است که خداوند آنان را برگزیده و پیروی از ایشان را واجب کرده است؛ در نتیجه، قرآن و سنت پیامبر اعظم9 و اهل بیت او: کتاب زندگی و قانون اساسی بشر برای رسیدن به سعادت می باشد. اهداف قانون و قانونگذاری، منشأ و اعتبار قانون و قانونگذاری و شرایط قانون و قانونگذاری و مقایسه مکاتب مختلف قانونگذاری از مطالبی است که در نوشتار حاضر مطرح شده است.
واژههای کلیدی: قرآن، حقوق، قانون گذاری، اهداف و شرایط قانون گذار