عنوان
اجتهاد مقاصدی (فایل منبع موجود نیست)
نویسنده
استادراهنما
جلال جلالی زاده
استادمشاور
محمدعادل ضیائی
محل نشر
تهران
تاریخ نشر
1391
مقطع تحصیلی
کارشناسی ارشد
زبان
فارسی
توضیح
با توجه به اینکه دین اسﻼم دینی است که بر اساس مصالح بشری و مقاصد شریعت، برای تامین سعادت و خوشبختی انسان ها است و از آنجایی که این دین مکمل و عصاره ادیان دیگر و منطبق با نیازهای واقعی انسان است، لذا برای تداوم بخشیدن و همنوا شدن با تطورات و تحوﻻت، و پاسخگویی به پرسشهای مطروحه در هر عصر و دوره ای و بنا به شرایط و اقتضایات زمانی و مکانی، اجتهاداتی از سوی ایمه و مجتهدان صورت گرفته، که گاهی دﻻیل این اجتهادات روشن و واضح و بر گرفته از نصوص قرآن وسنت و گاهی به تناسب ادله فقهی هر مذهبی، دیدگاه و آرای مختلف ارایه شده است. اما آنچه که مهم و محل اهتمام است فهم علت و سبب صدور حکم و معقول المعنی بودن احکام و پی بردن مجتهد به فهم اهداف شارع از صدور احکام است که یکی از مزایا و امتیازات دین اسﻼم است که شارع مقدس مصالح بندگان را مراعات نموده است. بنابراین افرادی مانند غزالی، عزبن عبدالسﻼم، شاطبی، و دیگران با توضیح این روش اجتهادی راهی روشن و هموار را برای کاوشگران حوزه فقهی، تدوین و بیان نموده اند، امروزه این روش با توجه به پیچیده شدن زندگی و پیشرفتهای علمی و مسایل مستحدثه از دیگر روش ها مهم تر بوده و سزاوار است که به آن اهمیت بیشتری داده شود. لذا اجتهاد مقاصدی به عنوان روشی برتر و با کارآمدی بیشتر مورد توجه اندیشمندان و فقها قرار گرفته است و توانمندی خود را در پاسخگویی به پرسش ها و استنباط احکام و موضوعات مختلف نشان داده است. اجتهاد مقاصدی که در چارچوب ضوابطی خاص که اندازه اعتبار آن را شرع الهی مشخص می کند، به شریعت، در جهت اهداف و مقاصد شارع، قدرت سرشاری می بخشد بدون اینکه از حدود حریم الهی تجاوز کند و یا حقوق انسانی را پایمال نماید. اجتهاد مقاصدی درپرتو نصوص اصیل، مقاصد عمومی و قواعد کلی شریعت، در پی تحقق مقاصد و مصالح سه گانه: ضروریات، حاجیات، و تحسینیات، نیازها و ضرورت های حیات امت اسﻼمی را برآورده کرده و امراض و مشکﻼت معاصر را با نسخه شریعت و دارویی از داروخانه اسﻼم، معالجه و مداوا می نماید.
واژههای کلیدی: اجتهاد، مقاصد شریعت، اجتهاد مقاصدی، استمرار اجتهاد، تغییر فتوا، اجتهاد گروهی.