مدی تاثير المرض النفسی علی المسووليه الجنائيه فی الفقه الاسلامی والقانون العراقی

توضیح

عنوان به فارسی: محدوده تأثیر بیماری روانی بر مسئولیت جنایی در فقه اسلامی و قانون عراق
طبیعت بیماری‌های روانی و آثار و اسبابی که منجر به مبتلا شدن به آن‌ها می‌شود متنوع بوده و به تبع آن بحث ما در بیان حقیقت بیماری روانی و اسبابی که منجر به مبتلا شدن به آن می‌شود شروع می‌گردد و ما در این رساله به مهم‌ترین تفاوت‌های بین بیماری روانی و بیماری عقلی اشاره خواهیم کرد، همان‌گونه که به دنبال آن به بیان تأثیر بیماری‌های روانی بر مسئولیت جنایی پرداخته و آن را با تقسیم بیماری‌های روانی به دو مجموعه دنبال خواهیم نمود: اول: بیماری‌های روانی که به طور کلی بر عقل و اراده انسان تأثیرگذار است و ما در این بخش ضابطه‌ای را بیان داشته‌ایم که با آن می‌توان مقدار تأثیر ایجاد شده توسط بیماری روانی در ادراک و اراده بیمار را مشخص نموده و احکام مترتب بر آن در فقه اسلامی و قانون عراق را به دست آورد. و ما در اینجا بحث را در خصوص این نوع از بیماری‌های روانی واضح کرده و ثابت نموده‌ایم: قانون عراق در این جهت که این نوع از بیماری‌های روانی سبب رفع مسئولیت جنایی در جنایت بر نفوس و اعضا با بقای مسئولیت مدنی در جنایت بر اموال و املاک است با فقه اسلامی اتفاق نظر دارد. دوم: بیماری‌های روانی که به طور جزئی تأثیرگذار بر بصیرت انسان و اراده اوست و ما در این قسم ضابطه‌ای را ذکر کرده‌ایم که می‌توان با آن مقدار تأثیر ناشی از بیماری روانی را مشخص نمود، همان بیماری که تأثیر جزئی بر ادراک روانی و اراده بیمار دارد، همان‌گونه که به احکام مترتب بر آن در فقه اسلامی و قانون عراق پرداخته‌ایم. و ما در خصوص این نوع از بیماری‌های روانی به این مطلب اشاره کرده‌ایم که قانون عراق با فقه اسلامی اتفاق نظر ندارد؛ زیرا نظر فقه اسلامی بر این بوده که مسئولیت جزئی امری غیرمتصور است از آن جهت که مسئولیت روانی بیمار نسبت به تصرفاتش دو حد دارد؛ حدّی معتبر در تکلیف و حدّی پایین‌تر از آنچه در تکلیف معتبر است؛ به عبارت دیگر: یا بیماری روانی بیمار به مقدار معتبر در تکلیف است که در این صورت مسئول در جنایات خود است و یا بیماری روانی او کمتر از حدّ معتبر در تکلیف است که در این صورت مسئول از جنایات خود بر نفوس و اعضا نیست، با بقای مسئولیت جنایی او بر اموال و املاک. ولی در قانون عراق مسئولیت جزئی امری ممکن به حساب آمده و بر این اصل احکام و مواد قانونی متعددی مترتب گردیده که متضمن تخفیف مسئولیت جنایی از بیمار روانی است؛ همان بیماری که بیماری جزئی او در بصیرت و اراده او تأثیرگذار است.
واژه های کلیدی: مسئولیت جنایی، تاثیر، بیماری روانی، فقه اسلامی، قانون عراق