فقه نظام اجتماعی: دورویکرد نسبت به هویت جمعی

یادداشت

مطلب اول: تصنیف انواع روابط در میان جوامع
وجود اجتماعی متقوم به به روابط میان عناصر جامعه است و هویت اجتماعی که بیانگر نوع رابطه ی میان عناصر است در یک تقسیم کلان به دو رویکرد تصنیف شد:
• روابط تابع هویت دینی
این نوع رابطه در مقام اثبات حاکمیت خدای متعال بر تمامی شئون حیات و خلافت انسان از سوی خدای متعال در تمامی تصرفات است.
• روابط مستقل از دین
منادیان این نوع رابطه انسان و روابط او را مستقل از خدای متعال پی ریزی می کنند و برای خدا اثر گذاری و نقش آفرینی در قوانین اجتماعی قائل نیستند.
مطلب دوم: حقیقت نظریه اجتماعی
نظریه ی خلافت انسان ـ یا به تعبیر دیگر نظام خلافت انسان و شهادت انبیاء ـ به تبیین تابعیت وجود اعتباری دین نسبت به وجود تکوینی آن می پردازد و خلافت را عنوان جامعی تلقی می کند که حاکی از مستخلِف و مستخلَف و مستخلف علیه و مستخلف فیه و مستخلف له را پوشش می دهد .
و حقیقت آن این است که خدای متعال که خالق انسان و عالم است و حقیقت دین را در درون انسان نهادینه کرده است ـ نظام تکوین ـ همان حقیقت انکار ناپذیری است که این اختیار در تصرف و تقنین را به انسان داده است ـ نظام تشریع تابع نظام تکوین.