فقه نظام اجتماعی

یادداشت

اهداف چهارگانه دروس خارج
خدا را شاکریم که توفیق داد بحث‌هایی را در زمینه نظریه و نظام اجتماعی، از دیدگاه شهید صدر ره، از باب اینکه در این برهه از زمان باید به سمت تحریر مباحث فقه اجتماعی و رفع نیازهای عصر خودمان حرکت کنیم، مطرح کنیم.
تاکنون به طرح اجمالی بحث‌های شهید صدر و روند شکل گیری این بحث‌ها در آثار شهید صدر پرداختیم و وعده داده بودیم که ان شاءالله اگر خداوند توفیق کامل عنایت کند، وارد بحث‌های تفصیلی بشویم. و سعی کنیم کلیه ادعاها و ادله و انتقاداتی که بر نظرات ایشان در این برهه بسیار کوتاه وارد شده است را بررسی کنیم.
اما قبل از هرگونه طرح تفصیلی و بررسی و نقد نظرات شهید صدر یا دیگر بزرگانی که در این عرصه فقه اجتماعی مطالبی را ارائه کرده‌اند، لازم است که چند مقدمه را مد نظر قرار دهیم و از رسالت و هدفی که به طور دقیق باید در این بحث‌ها مد‌نظرمان باشد عدول نکنیم، و سعی کنیم که برای تحقق این اهداف حرکت کنیم.
در اینجا لازم است ما یک بحث را به طور گذرا و فشرده خدمت دوستان عرض کنیم که، و آن اینکه: ما نباید اهداف و وظایف یک بحث خارج را هیچ وقت فراموش کنیم. اگر بخواهیم این اهداف را خلاصه کنیم و به عنوان یک دستور العمل در ذهن خودمان بسپاریم، می‌توانیم به چهار هدف - در هر بحث خارجی- اشاره کنیم:
هدف کلی یک بحث خارج رساندن طالبان فقاهت و اجتهاد به مرتبه اجتهاد و فقاهت است. یعنی رسیدن به توان استنباط احکام شرعی. این هدف بسیار کلی و کلان. اما وصول به این هدف میسور نخواهد بود مگر اینکه ما یک روش صحیح استنباط را در این مسیر داشته باشیم. یعنی هَمِّ هر یک از ما این باشد که روش صحیح استنباط را به دست آوریم، قبل از اینکه هرگونه استنباطی را بخواهیم انجام دهیم. و در مرحله بعد استنباط را باید با ممارست و تمرین و تحت نظر استاد بدست بیاوریم. زیرا خیلی اتفاق می‌افتد که انسان یک نظری را انتخاب می‌کند، اما در مقام تطبیق و مصداق یابی به بیراهه می‌رود