عنوان
فقه نظام اجتماعی
پدیدآورسازمانی
مدرسه فقاهت
ناشر
محل نشر
سایت مدرسه فقاهت
نویسنده
تاریخ نشر
1390/07/17
اندازه
11MB
زبان
فارسی
یادداشت
وَ الْعَصْرِ ﴿1﴾ إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ ﴿2﴾ إِلاَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَ تَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَ تَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ ﴿3﴾[1]
این سوره مکی است. و از سوره های بسیار قدیمی و اولیه ئر نزول است که می بینيد در این سوره ی کوتاه مخاطب اولیه ظاهراً انسان است انسان بما هو فرد که می فرمايد إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ.[2] انسان بما هو انسان ظاهراً همین است.
ولی بعد وقتی می خواهد انسان را از خسران بیرون بیاورد. انسانی را که در ميان جمع است از خسران بیرون می آورد . کما اين که اگر دقت کنيد آيه نمی فرمايد : « ان الانسان لفی خسر الا الذی آمن و عمل و تواصی ...» خود متن این است. اما اين که این متن چرا این گونه است؟
می توانیم در تحلیل ـ با توجه به توضیحی که گذشت ـ بگوييم آن چه که واقعیت دارد انسان در جمع (جامعه) است. انسانی که اصالت دارد و خصوصیات خاص خودش را داراست، اما با این پيش فرض که اين انسان در جمع زندگی می کند و تکامل پیدا می کند. وتکامل فردی منهای جمع اصلاً شاید قابل تصور نیست. بحث را اگر ببريم به مراتب عميق تر که می گویند: انسان مدنی بالطبع است، یا مدنی بالاستخدام است . یعنی چون انسان حب ذات دارد و دوست دارد دیگران را تسخیر کند و به دليل نیازهای متنوع خودش ـ که نمی تواند همه اینها را خودش به تنهايی تأمین کند ـ دیگران را استخدام می کند. به عنوان مثال ازدواج می کند. و از دیگران کمک می گیرد.