فقه نظام اجتماعی

یادداشت

بحث ما در نظام اجتماعی به ویژگیهای جامعة اسلامی رسید که عرض کردیم چندین ویژگی مهم در این جامعه مطرح هست ویژگی اول این که جامعه‌ای است معتقد با ایمان به خدا و این آثار فراوانی در زندگی فردی و اجتماعی داشت ویژگی دوم این که این جامعة معتقد به خدا جامعه‌ای متعبد برای خداست عبد و عبودیت برای خدا را سرلوحة تمام برنامه‌های خودش قرار می‌دهد و ویژگی سوم این بود که این جامعه جامعة اینده نگر و آخرت گرا می‌باشد و این آخرت گرایی در زندگی دنیوی برای این جامعه آثار فراوانی دارد که یکی از آثارش این است که این انسان انسان با این نگرش دنیا را کشتزار آخرت قرار می‌دهد و بیشترین بهره برداری از دنیا را برای آخرت به عنوان یک اصل یک سیاسیت در زندگی خودش قرار خواهد داد کادح الی ربک کدحا فملاقیه و چنین جامعه‌ای از بهره برداری از تمام امکانات فرو گذار نخواهد بود و حرص در کسب عمل صالح به آخرت رساننده را در زندگی خودش به گونه‌ای خواهد داشت که همراه با زهد مطلوب در دنیا سبک بار و سبک بال بودن در این زندگی دنیا را در زندگی خواهد داشت یعنی این جامعه به جای حرص بر جمع مال و منال و امکانات حرص در رسیدن به سعادت اخروی در عین اهمیت به تمام امکانات مادی خواهد داشت این اهمیت دادن در راه کسب آن کمالات معنوی خواهد بود لذا سبک بار وسبک بال می‌شود به تعبیر امیر المؤمنین علیه السلام نسبت به متقین می‌فرماید در وصفشان ولو لا الاجل الذی کتب الله لهم لم تستقر ارواحهم فی ابدانهم طرفة عین آنقدر اینها سبک بال و سبک بار هستند که هر لحظه هر آینه عزرائیل بیاید بخواهد آنها را به آن دار و به آن دنیا ببرد اینها اصلا در شوق لقاء الله دارند می‌سوزند ولو لا اجل اگر آن اجل مقدر برایشان نوشته نشده بود یک لحظه ارواح آنها در ابدانشان قرار نداشت یعنی در عین این که در دنیاست و زندگی می‌کند و مثل دیگران به امور دانیالی و امور مادی می‌پردازد اما یک معنای دنیا معنی در پشت سر این رفتارهای مادی و غریزی روز مره‌ای که انسان از خورد و خوراک و آشامیدن و ارتباط با دیگران دارد اما در پشت صحنه تمام این رفتارها یک شوق لقاء الله در وجود او اشعه‌ای به وجود آورده است که او را نورانی کرده است خب رسیدیم به ششمین ویژگی که بحث گذشته دیروز ما بود که اعتدال و توازن و تعادل یکی از مهمترین ویژگیهای جامعة اسلامی است که ریشة این تعادل و توازن را هم در تعادل و توازن در شریعت در احکام شرعی در آن اصول کلی قانونگذاری که خداوند متعال آنها را در این شریعت نهادینه کرده است و دعوت به عدالت واستقامت نموده است و طبیعت این برنامه‌ای که اجرا می‌شود در جامعه وقتی که عدالت محور و عدالت پرور بود جامعه هم جامعه‌ای عادل و متعادل خواهد شد ویژگی هفتم با توجه به ویژگیهای گذشته این جامعه یک جامعة متحد ومتماسک و یک پارچه خواهد بود چند دستگی دوئیت و اختلاف و شقاق در این جامعه بی معنی خواهد بود یعنی زمینه‌های اختلاف در این جامعه وجود نخواهد داشت چرا با آن پشتوانه‌ای که عرض کردیم ویژگی اعتقادی ایمان به خدا و تعبد برای خدا داشتن یک مسیر یک هدف و یک مسیر و روحیة آخرت گرایی انسان را از هر گونه اختلاف بر سر امور مادی بر سر تعینات بر سر مقامات دنیوی و هر چیزی که انسان را به دوئیت می‌کشاند