فقه نظام اجتماعی

یادداشت

بحث ما در نظام اجتماعی از ویژگیهای کلان نظام اجتماعی فراغ شدیم به ویژگیهای جامعة اسلامی باید بپردازیم اشاراتی داشتیم امروز بحث ما در این بحث در این بخش متمرکز خواهد شد چرا ما اضافه بر ویژگیهای نظام اسلامی به ویژگیهای جامعة اسلامی پیاده کنندة این نظام می‌پردازیم به خاطر این است که ما باید کارکرد این ویژگیهای این نظام را در وجود جامعه در رفتار جامعه در ابعاد مختلف جامعه ببینیم و احساس کنیم که این نظام اگر پیاده شد چه بازتابی و چه آثاری به ارمغان می‌اورد تا اینکه بتوانیم ما به شاخصهای واقعی و شاخصهای روشنی در ارزیابی جامعة خودمان و جوامع دیگر داشته باشیم این شاخصها بسیار مهم هستند که قرآن کریم هم به این شاخصها پرداختند یعنی اضافه بر این که به کلیات نظام پرداخته است به فعل و انفعالات حاصل در اثر این نظام و آن نمودها و نمادهایی که بر اثر اجرایی کردن آن نظام به وجود می‌آید در جامعه مورد اشاره و تصریح قرار دارد اینجاست که ما هجده ویژگی برای این جامعة اسلامی می‌توانیم از آیات قران به دست بیاوریم اولین ویژگی که اشاره کردیم این که این جامعه یک جامعه‌ای است که بر اساس اعتقاد به خدا و ادیان آسمانی و عمل صالح و واصی به حق و تواصی به صبر استوار است این جامعه زمانی از خسران و از تباهی بیرون می‌آید که گروهی مؤمن به خدا و پیامبر و تمام آن معتقداتی که در قرآن به تفصیل آمده است و اعمال آنها رفتار آنها اعمال شایسته و به طور خاص تواصی به حق و به طور اخص تواصی به صبر داشته باشند در این صورت این جامعه از تباهی بیرون میآید هیچ چیز دیگری مفاد این حصر ان الانسان لفی خسر الا الذین آمنوا مفاد این حصر این است که هیچ عامل دیگری در سرنوشت سازی انسان در بیرون آوردن انسان از تباهی مؤثر نیست این مفاد حصر می‌تواند باشد بنابراین هیچ چیزی این جامعه را مقید و محدود نمی‌کند هیچ مرز جغرافیایی هیچ مرز نژادی و هیچ عامل وعنصر دیگری به جز عقیده ایمان به خدا و رسله هیچ چیز دیگر این جامعه را نمی‌تواند به هیچ نحوی محدود و مقید کند بنابراین همة مرزها مرزهای جغرافیایی ومرزهای مادی و نژادی همة این مرزها برداشته می‌شود و به تعبیر قرآن کریم انما المؤمنون اخوه وقتی ایمان آمد اخوت هم می‌آید وقتی که ایمان آمد شدند چه یک امت ان هذه امتکم امة واحدة وانا ربکم فعبدوه این یک ویژگی که الحمدلله این ویژگی هنوز در هیچ جای دنیا در هیچ جامعه‌ای حاصل نشد هنوز مرزها مرزهای مختلف و گوناگون میان همة مسلمانها هنوز اینها را از هم جدا می‌کند و انسانها در درون مرزهای خودشان زندانی هستند هم زندانی فکری و هم زندانی عملی و رفتاری و بسیاری از فرصتها را به این ترتیب از دست می‌دهند ویژگی دوم این که این جامعه جامعه‌ای است که بر اساس اعتقادی که به دست آورده است به خدا وپیامبران الهی این جامعه جامعه‌ای است که مهمترین ویژگیش عبادت است