فقه نظام اجتماعی

یادداشت

بحث ما در نظام اجتماعی که در قرآن مطرح شده است متمرکز شد روی چند بحث بحث اول اهدافی که یک نظام اجتماعی اسلامی باید دنبال کند و عرض کردیم که این اهداف و ارزشهایی که آن نظام بر آنها مبتنی است اینها دو خط کلی هر نظامی هستند و شاخصهای هر نظامی هستند که یکی از امتیازات آن نظام را هم می‌تواند تعریف کنند و به عهده بگیرند نسبت به نظام اجتماعی اسلامی عرض شد که آن رسیدن انسان به کمال لائقش که عبارت باشد از قرب به خدا لقاء الله یا رسیدن به خدا تکامل و رشدی که انسان را به خدا پیوند بدهد پیوندی که انسان را به صفات الهی متصف و متخلف بنماید یعنی انسان رفتارهای او به گونه‌ای او را کمک کند که بتواند آن ملکات و صفات کمال الهی را در خودش به وجود بیاورد ولله الاسماء الحسنی فدعوه بها و مفهوم این و معنای این تخلقوا باخلاق الله است که مضمون حدیث است و این تخلقوا باخلاق الله را هم مصداقش و آن شاه فردش اخلاق خاتم پیامبران صلی الله علیه وآله است که بالاترین رتبة وجودی و بالاترین نقطة کمالی که بشر می‌تواد به آن برسد طبق اعتقاد ما و طبق تصریح پیامبر و طبق تصریح قرآن کریم انک لعلی خلق عظیم شاید اینها برای هیج پیامبر خداوند نگفته باشد وخود پیامبر هم فرمودند بعثتوا یا انما بعثتوا لاتمم مکارم الاخلاق مکارم اخلاق را پیامبر برانگیخته شده است که به اتمام برساند وبه اتمام رساندن مکارم اخلاق یعنی رساندن جامعة بشری وانسانها به بالاترین سطح ممکن از اخلاق و اخلاق برای انسان صفاتی است که شخصیت انسان و وجود انسان به آنها برسد و به عبارتی دیگر ظرفیتهای وجودی انسان به گونه‌ای پر بشود که انسان در تمامی ابعاد بالاترین کمالات را در خود داشته باشد این مسیر کلی وکلانی است که نظام اجتماعی باید طی کند یعنی یک در حقیت نظامی است که مبتنی بر یک نظریة تربیتی است نظام اجتماعی نظامی است که مبتنی بر یک نظامم تربیتی مبتنی بر نظریة تربیتی است البته حالا این چرا اینطوری از لحاظ تحلیل این از لحاظ منطقی چگونه و چرا اصلا باید یک چنین نظریه‌ای تربیتی قرآن عرضه کند وچرا یک چنین نظام گستردة تربیتی که در درون این نظام تربیتی یک نظام اجتماعی تعریف شود این خب جای بحث مفصل دارد حالا وارد این بحث نمی‌شویم و معتقد هستیم که آن نگاهی که قرآن به انسان دارد یک نگاه ویژه است آن نگاه ویژه و آن سناختی که قران از انسان می‌دهد به طور طبیعی ومنطقی چنین نظریه‌ای در تربیت برای انسان را ایجاب می‌کند و این نظریة تربیتی یک نظام تربیتی مناسب می‌طلبد و این نظام تربیتی برای جامعه برنامه ریزی می‌کند و برنامه ریزی خاصی را ایجاب می‌کند