درس خارج فقه (کالبدشکافی)

توضیح

در این فراز از دعای مکارم اخلاق و همچنین چند فراز پس از این، سخن از آمرزش خواهی و واقع طلب مغفرت و عفو و گذشت از گناهان است. سوالی که وجود دارد این است که آمرزش خواهی چه ارتباطی با مکارم اخلاق دارد؟ اینکه در این دعا گفته می‌شود «خدایا! دست من خالی است» بدین معنا نیست که به واجبات و ترک محرمات الهی عمل نکرده‌ام، بلکه بدین معناست که آنچه بدان عمل کرده‌ام از واجبات و ترک محرمات، به هیچ یک اعتمادی نیست و امیدی اگر باشد تنها به فضل و کرم توست. به تعبیر دیگر انجام این دستورات الهی موجب عُجب و غرور در فرد نشده است. از همین جهت است که آمرزش خواهی با چنین نگاهی در فرازهای دعای مکارم الاخلاق قرار گرفته است. نمونه آن را در سیره امام خمینی(قدّس‌سرّه) می‌بینیم که با چنین اقدامات مهم و تأثیرگذار در منطقه و جهان، حال خود را چنین توصیف می‌کند: «دست خالی از حسنات و نامه‌ای سیاه از سیئات». این مغرور نشدن و عدم اعتماد به آنچه انجام داده است از نکات بارز مکارم اخلاق شمرده می‌شود.