مصاحبه با حجت الاسلام والمسلمین استاد عمید زنجانى

توضیح

مرحله اول: برخورد فعّال با حقوق بشر: اسلام از منادیان حقوق بشر براى جهانیان است. مخاطب رسالتِ خاتم, تمامِ جهانیان است. با توجه به وضعیت حقوق بشر پیش از اسلام, شاید یکى از بارزترین چهره هاى اسلام, همین منادى بودن آن در زمینه حقوق بشر باشد. اسلام, در بسیارى از موارد, سنتهاى پیش از خود را, چه در جاهلیت عرب, چه در جاهلیت ایران, چه در جاهلیت امپراطورى روم, چه در جاهلیت یونان و دیگر جاهلیتها, تصحیح کرده و قدمهاى استوارى در جهت ترسیم چهره اى بهتر از حقوق بشر, برداشته است. این, یک مرحله ابتکارى و برخورد فعّال, با حقوق بشر است. در این مرحله, در برابر پرسش اصلى: اسلام براى بشریت چه ارمغانى در زمینه حقوق انسانى آورده است؟ برخورد انفعالى نداریم که محکوم هستیم, یا حاکم. اسلام, مدعى است, از مدعیان سرسخت و پى گیر. اسلام, فراتر از مسائل اعلامیه حقوق بشر, میثاقها و اسناد بین المللى درباره حقوق بشر, مى اندیشد و طرح و برنامه دارد. امروز, ما باید فارغ از همه صحبتهایى که در دنیا در بابِ حقوق انسانها مطرح است, در لابه لاى متون اسلامى به بررسى بپردازیم و زوایاى دیدگاه هاى اسلام را در مسائل گوناگون حقوق بشر, روشن کنیم. مرحله دوم: برخورد انفعالى: در دنیاى امروز, اسلام مورد سؤال قرار گرفته است. این چنین پنداشته شده که احکام اسلام, نقض کننده حقوق بشر است. از این روى, بایسته است که مطالعه تطبیقى صورت بگیرد بین دیدگاه هایى که دنیاى امروز درباره حقوق بشر دارد و ارائه مى دهد و دیدگاه هایى که اسلام دارد و روى آنها پاى مى فشارد. در این مطالعه, مى باید به گونه دقیق, تفاوتها و مشترکات مورد بحث و بررسى قرار بگیرد و تفاوتها موشکافى شود که آیا اسلام نقض کننده حقوق بشر است, یا کامل کننده آن. مرحله سوم: پاسخ درخور به چالشها و پرسشهایى که جمهورى اسلامى با آنها روبه روست. امروزه, جمهورى اسلامى, متهم به نقض حقوق بشر است و قطعنامه هاى بسیارى صادر شده و مواردى از نقضِ حقوق بشر, به جمهورى اسلامى نسبت داده شده است. این مرحله, مرحله حادّى است.گویا بیش تر کارکردها مطرح است. صرف نظر از دستورها, آیینها و احکام اسلامى, آیا رویه اجرایى و عملى در جمهورى اسلامى ایران, به سمت نقض حقوق بشر است, یا خیر؟