عریف متفق القولی از چیستی هیپنوتیزم وجود ندارد. برخی آن را به خواب تشبیه کرده و برخی به اغماء و برخی به بیهوشی و برخی به مستی. برخی دیگر آن را نوعی سحر می دانند؛ و برخی هیپنوتیزم را یک حالت روحی بین خواب و هوشیاری می دانند که فرد در کنترل هیپنوتیزم کننده در می آید و تلقین پذیر می شود بدون اینکه حافظه خود را از دست بدهد. این رویکرد به کارکرد هیپنوتیزم نزدیک تر است. غالبا نیز معتقدند که فرد کاملا در اختیار قرار نمی گیرد و به ابزار تبدیل نمی شود بلکه لایه های اولیه تسلط ممکن است نه تسلط مطلق.