عنوان
اتانازی در فقه و حقوق اسلامی با محوریت آرای امام خمینی (س)
نویسنده
اصطلاحنامه
اتانازی (Euthanasia) | پزشکی (فقه) (Medical laws and legislation (Islamic law)) | خمینی، روح اله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، ۱۲۷۹ - ۱۳۶۸. (Khomeyni, Ruhollah, Leader and Founder of IRI) | قتل از روی ترحم (Euthanasia) | مرگ آسان -- جنبه های مذهبی -- اسلام (Euthanasia -- Religious aspects -- Islam) | مرگ آسان (Euthanasia) | مرگ آسان (فقه) (Euthanasia (Islamic law))
ناشر
فصلنامه پژوهشنامه متین، تابستان 1393، شماره 63، ص.: 21-50.
تاریخ نشر
1393
توضیح
یکی از مهم‌ترین مسائل حقوقی جهان تحت عنوان اتانازی (مرگ آسان) مورد بحث و مناقشه است. اتانازی پایان دادن به زندگی فردی، به درخواست خودش و به دست دیگری است که با نیت رهایی او از درد و رنج طاقت فرسا یا یک بیماری لاعلاج صورت می‌گیرد. اتانازی انواعی دارد که احکام مترتب برآن با یکدیگر متفاوت است. مهم‌ترین عنصر در اتانازی، رضایت مجنی‌علیه می‌باشد. اصل اولیه این است که رضایت مجنی‌علیه، مجوز جرم ارتکابی نمی‌باشد. در کلام فقها رضایت به قتل در قالب اذن یا امر به قتل خود، مطرح شده است که نظرات مختلفی در این زمینه وجود دارد. اتانازی که ویژگی اصلی آن رضایت می‌باشد، در هیچ کدام از استثنائات حقوقی قرار نمی‌گیرد. در مورد قتل نیز بدین گونه عمل می‌شود و بعضی از انواع اتانازی را می‌توان مصداقی از قتل عمدی دانست، مگر اینکه مشمول حکم استثنائی ماده 268 ق.م.ا شود. در مورد دایره شمول این ماده اختلاف نظر وجود دارد. مطابق این ماده برای اینکه رضایت مجنی‌علیه موجب سقوط قصاص یا دیه گردد، باید متعاقب عمل جانی، مجنی‌علیه اعلام عفو کند و الا مشمول این ماده نمی‌شود. در صورت عفو از قصاص از سوی مجنی‌علیه، اولیای دم نمی‌توانند مطالبه دیه کنند. اگر عمل مرتکب مشمول ماده فوق شود، نامبرده از بابت تعزیر، مشمول ماده 612 ق.م.ا خواهد شد.
واژه‌های کلیدی: اتانازی، ترحم، مجنی علیه، اتانازی فعال، اتانازی غیر فعال