عنوان
اخلاق زیستی و رابطه آن با کرایونیک از منظر فقهی و حقوقی
نویسنده
ناشر
فصلنامه پژوهش های اخلاقی، بهار 1400، شماره 43، ص.: 265-277.
تاریخ نشر
1400
توضیح
بشر همواره بدنیال جاودانگی است و علم پزشکی یکی از علومی است که به سلامت و جاودانگی بشر میاندیشد. یکی از مسائل نوظهور در علم پزشکی، انجماد و سرمازیستی است. این علم با انجماد بدن انسان، سعی در احیای دوباره انسان بعد از گذشت چندین سال دارد و نیز مراکزی هم در برخی از کشورهای جهان وجود دارد که تعهد می کند که بدن فرد را منجمد کرده و بعد از گذشت سالها به زندگی برگردانند. یکی از مهمترین روشهای ایجاد معیارهای مشترک پزشکی زیستی وحدت اصول پزشکی زیستی در چارچوب حقوق بشر است. با فرض نقشی که حقوق بشر در ایفاء میکند، این اخلاقیات جهانی جهان تکثرگرایی فرهنگی به عنوان استراتژی مناسب به نظر می رسد. علاوه بر استانداردهای کلی که به تدریج ایجاد می شوند، اجماعی گسترده در مورد وضعیت اضطراری پی شگیری از دو مسأله خاص وجود دارد: مداخله در زنجیره سلولی و شبیهسازی انسانی. این مقاله به روش توصیفی - تحلیلی تنظیم شده و به موضوع جواز و عدم جواز این روش پرداخته و نیز در صورت جواز و یا عدم آن، به آثار و تبعات فقهی حقوقی آن میپردازد. نتیجه آنکه با فرض جواز و نیز فرض زنده دانستن شخص منجمد، آثار فوت، نکاح، اجرایی شدن وصیت، حال شدن دیون و عقود یا قراردادها قابل اجرا نیست، و در شرایط مشابه نظیر غایب مفقود الاثر از جمله تعیین امین و قیم عمل میشود. قائلین به عدم جواز به آیات 'نهی از القای در مهلکه' 'حرمت قتل نفس' در سنت به روایاتی در این زمینه و نیز به روایات عدم جواز اضرار به خود و همچنین به حکم عقل استدلال نموده اند. قائلین به جواز به آیه ' َمنْ اَحْیاها فَکَاَنَّما اَحْیا النَّاسَ جَمِیعاً' در سنت به روایاتی مانند 'لاضرر و لاضرار فی الاسلام' و نیز به حکم عقل متمسک شدهاند. ادله جواز کرایونیک با تحقق شرایط نسبت به ادله عدم جواز از قوت بیشتری برخوردار است.
واژه های کلیدی: اخلاق زیستی، شبیه سازی انسانی، کرایونیک، جواز و عدم جواز، تبعات فقهی و حقوقی.