ارزهای دیجیتال از منظر فقه، با تأکید بر استخراج، معاملات و مشروعیت

توضیح

به‌کارگیری ارتعاشات الکترونیک به عنوان ارز دیجیتال که در حال حاضر آخرین حلقه تکامل تدریجی پول محسوب می‌شود، به عنوان فرآیند غیرمادی کردن و نامریی شدن پول توصیف می‌شود. از آنجا که در بسیاری از کشورهای دنیا حتی ایران، چنین ارزهایی وجود داشته و معاملات آنها صورت می‌گیرد، ضرورت دارد تا ابعاد مختلف آن از منظر فقهی، تبیین گردد. در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی صورت گرفته است، استخراج، معاملات و مشروعیت ارزهای دیجیتال از منظر فقهی تبیین شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد ماهیت قمارگونه و هبه بودن عملیات استخراج پذیرفته نیست. همچنین اجاره بودن عملیات ماینینگ و اجرت بودن پاداش‌ها نیز مورد قبول نیست. از سوی دیگر جاعل پنداشتن مبدع شبکه نیز تصوری دور از واقعیت است؛ زیرا مبدع این شبکه تمام سعی‌اش طراحی شبکه‌ای غیر متمرکز، خالی از نظارت، مدیریت و کنترل انحصاری بوده است. همچنین ارزهای دیجیتال نزد آشنایان با این بازار، به سبب منافعی که دارند، مرغوب هستند. از این رو، در مالیت عرفی آنها تردیدی نیست. و در اینجا یک سوال مطرح است که آیا ماهیت مالیت شرعی ارزهای دیجیتال قابل پذیرش است؟ از آنجا که این قبیل ارزها قابلیت استفاده در جهات حلال، هم چون پرداخت بهای کالاهای مباح خریداری شده را دارند و منفعت محلله نیز برای آنها متصور است.
واژه‌های کلیدی: ارز دیجیتال، مساِیل مستحدثه، مالیت داشتن، فقه اسلامی، نظام حقوقی.