عنوان
ازشناسایی «منع تجسس» به مثابه «قاعدهای فقهی» تا انعکاس آثار آن در نظام دادرسی کیفری ایران
نویسنده
اصطلاحنامه
ناشر
فصلنامه پژوهشنامه حقوق اسلامی، بهار و تابستان 1397، شماره 47، ص.: 155-180.
تاریخ نشر
1397.
توضیح
منع تجسس به عنوان یکی از راهکارهای اسلام در زمینه پیشگیری از نقض حریم خصوصی افراد است که در آیات و روایات مورد تاکید قرار گرفته است.حرمت تجسس به صورت مطلق مورد پذیرش معصومین (:) قرار نگرفته است و قلمرو و محدوده این تحریم اسرار شخصی و خانوادگی که با مصالح عمومی جامعه هیچ گونه ارتباطی ندارد, است, اما با این حال قاعده نخستین در این زمینه حرمت و عدم تجاوز به حریم خصوصی اشخاص است.علی رغم وجود روایات و مباحثی فراوانی که در خصوص حرمت و استثنائات تجسس وجود دارد, اما موضوع مهم منع تجسس به مثابه قاعده فقهی در منابع فقهی و اقوال فقها مورد غفلت قرار گرفته است, در حالی که بحث از امکان تسری شرایط و ضوابط قاعده فقهی در باب منع تجسس, امری است ممکن و لذا اهمیت, قلمرو و آثار منع تجسس, زمینه را برای قاعده سازی آن فراهم می کند. شناسایی منع تجسس به مثابه قاعده فقهی می تواند دارای آثاری بسیار مهم, در بعد اجتماعی و هم در بعد حقوقی گردد. این امر به ویژه با تشکیل نظام جمهوری اسلامی و پدیده نظام سازی اهمیتی مضاعف می یابد.بنابراین در نوشتار کنونی , با روشی تحلیلی و توصیفی, قابلیت تبدیل منع تجسس به عنوان قاعده ای فقهی مورد بررسی قرار می گیرد. از سوی دیگر, آثار و تبعات آن در نظام دادرسی کیفری ایران مورد توجه قرار می گیرد.
واژه های کلیدی: تجسس، حریم خصوصی، دادرسی کیفری، قاعده فقهی