عنوان
استقلال و بی طرفی مقام قضایی با تکیه بر آرا و اندیشه های امام خمینی (س)
نویسنده
ناشر
فصلنامه پژوهشنامه متین، پاییز ۱۳۸۸، شماره ۴۴، ص.: ۷۶-۹۸.
تاریخ نشر
۱۳۸۸
توضیح
عملکرد دستگاه قضایی و به طور خاص سیستم عدالت کیفری باید از نظر افکار عمومی قابل دفاع باشد. افکار عمومی صرفاً در صورتی به عملکرد دستگاه قضایی اعتماد میکند که شیوه رسیدگی آن منصفانه باشد. دادرسی منصفانه از نظر قلمرو زمانی شامل کلیه مراحل دادرسی از کشف جرم تا اجرای حکم است. اصل «استقلال» و اصل «بیطرفی» دادگاه از اجزای تشکیل دهنده دادرسی منصفانه است. هدف این دو اصل، جلب اعتماد قاطبة مردم نسبت به دستگاه عدالت کیفری بوده و استقلال به خودی خود وسیلهای برای حفظ بیطرفی است.
در این مقاله ابتدا به بررسی مفهوم استقلال قاضی در مقررات داخلی خصوصاً قانون اساسی و دیدگاههای حضرت امام که غالباً در سخنرانیهای مختلف مطرح شده میپردازیم و سپس مفهوم بیطرفی مقام قضایی را در مقررات آیین دادرسی کیفری و اندیشههای حضرت امام مورد بررسی قرار خواهیم داد. مقررات میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی که کشور ایران در سال 1354 به آن محلق شده و به تصویب مجلسین وقت رسیده نیز به تناسب موضوعات مورد بررسی قرار میگیرد. در خاتمه نتایج عملی رعایت این دو اصل در رسیدگیهای قضایی را احصا خواهیم نمود.
واژههای کلیدی: دادرسی منصفانه، استقلال مقام قضایی، اصول اساسی استقلال قضایی، بیطرفی در مفهوم ذهنی، مفهوم عینی بیطرفی، دادگاه معتمد.