فصنامه پژوهه های فقهی تا اجتهاد، پاییز و زمستان ۱۳۹۶، شماره ۲، ص.: ۷-۲۴.
تاریخ نشر
۱۳۹۶ش.
توضیح
برای اثبات اینکه با اعراض مالک، مال از ملکیت او خارج می شود به چهار دلیل تمسک شده است که عبارت است از بنای عقلا، سیره متشرعه، روایت «الناس مسلطون علی اموالهم» و روایات خاصه. در این نوشتار استدلال به دلیل چهارم مخدوش دانسته شده است.
اعراض صور مختلفی دارد. در برخی موارد بی شک مال از ملک مالک خارج نمی شود؛ مانند آنکه مالک تنها قصد اعراض داشته باشد. مواردی نیز مشکوک است که به نظر ما با اعراض، ملکیت سلب می شود. از جمله می توان به دو مورد اشاره نمود:1. مالک همراه با رهاکردن مال، قصد ازاله اعتباری ملکیت از خود را دارد. 2. مالک تنها مال را رها کرده و نسبت به آن بی تفاوت است و هیچ تصوری نسبت به ملکیت دیگری یا اباحه به دیگری و یا قصد ازاله اعتباری ملکیت ندارد؛ حتی نسبت به بقای ملکیت خود نیز تصوری ندارد؛ بلکه تنها حیازتی که قبلا داشته و مال در اختیارش بوده را، تکوینا از خود سلب کرده است.
واژه های کلیدی: اعراض، مالکیت، سلطنت.