امکان سنجی بهره گیری از دادرسی هوش مصنوعی؛ مطالعه فقهی و حقوق ایران

توضیح

یادداشت: عنوان انگلیسی: The Feasibility of Using Artificial Intelligence Proceedings in Iranian Jurisprudence and Law
فناوری هوش مصنوعی از دستاوردهای بسیار مهم زندگی اجتماعی انسان‌ها، برای رشد بهره‌وری، کارآمدسازی و بهبود بخشیدن به کیفیت ارایه خدمات عمومی و خصوصی در زمینه‌های گوناگونی چون: خدمات بانکی، اداری، پزشکی، حمل و نقل و... به شمار می‌رود. گسترش روز افزون این دستاورد فناورانه به گونه‌ای است که بسیاری از قلمروهای زندگی بشری از جمله خدمات حقوقی و قضایی را در نوردیده است. با این حال چالش‌های ویژه به کارگیری حقوقی و قضایی این پدیده فناورانه، ناظر به شرایط دادرس و استدلالات حقوقی و آثار آن، که مستلزم توجه ویژه در تنظیم راهبرد و طراحی برنامه‌های سنجیده و آینده‌نگرانه می‌باشد، موضوعی در خور کاویدن است. از این‌رو، پرسش پژوهش آن است که با وجود چالش‌هایِ یادشده، امکان به کارگیری هوش مصنوعی به عنوان دادرس از دیدگاه فقهی حقوقی وجود دارد یا خیر؟
نوشتار حاضر به روش توصیفی- تحلیلی و با هدف تبیین گنجایش‌‌های این فناوری نوین و امکان بهره‌گیری از آن در نظام دادرسی قضایی ایران انجام یافته است. دستاورد پژوهش نشان از آن دارد که فناوری هوش مصنوعی، علیرغم چالش‌های پیش رو، ظرفیت لازم برای دادرسی نسبت به برخی از پرونده‌های سبک قضایی در نظام دادرسی ایران را دارد تا از این راه دقت، سرعت و کیفیت خدمت رسانی در دستگاه قضایی فراهم گردد.
واژه های کلیدی: هوش مصنوعی، دادرس قضایی، دادرس هوشمند، امکان‌سنجی.