اهدای عضو محکومان به اعدام: بایسته های تقنینی و ملاحظات حقوق بشری

توضیح

یکی از موضوعاتی که در خصوص محکومان به اعدام مطرح می‌شود، موضوع اعدام از طریق انتقال عضو می‌باشد. در این شیوه، با جداسازی اعضای قابل‌اهدا یا انتقال فرد محکوم، به زندگی او پایان داده می‌شود. در این نوشتار موضوع یادشده از دو منظر مورد بررسی قرار گرفته است. نخست آنکه در صورتی که قانون‌گذار قصد صدور جواز قانونی برای اعدام از طریق انتقال عضو را داشته باشد، چه بایسته‌هایی را باید رعایت کند و در خصوص چه موضوعاتی باید به تعیین تکلیف بپردازد. از این‌رو تعیین ماهیت انتقال (اهدا یا فروش)، داوطلبانه بودن، تعیین محدوده پذیرندگان و ذی‌نفعان، اشتراط اعدام، سازوکارهای نظارتی و چگونگی مقابله با نقض موارد یادشده، ذیل بایسته‌های تقنینی مورد بحث قرار گرفته‌اند. در بخش دوم نیز ملاحظات حقوق بشری «اعدام از طریق اهدا» ذیل عناوین رعایت کرامت و شأن انسانی، مسأله تجاری‌شدن، تبعیض، شرط سنی و مسأله تابعیت بررسی شده‌اند. براساس یافته‌های این نوشتار به ‌دلیل احتمال بالای انحراف فرایند اعدام از طریق اهدا یا فروش عضو، قانو‌ن‌گذار یا قضات باید به‌شدت از این موضوع اجتناب کنند. در صورت عدم پذیرش این نظر، ضروری است تا بایسته‌های بررسی شده در این نوشتار مورد توجه قرار گیرد و بر حسن اجرا و اِعمال آن‌ها نظارت چندلایه و شدیدی صورت پذیرد.
واژه‌های کلیدی: حقوق بشر، اهدای عضو، قانون‌گذار، نظارت قضایی، بایسته‌های نقنین.