عنوان
بازاندیشی در معیار و قلمرو و ضمانت اجرای قاعده لاضرر و لاضرار
نویسنده
ناشر
فصلنامه فقه اهل بیت ع، سال 1394، شماره 83، ص.: 101-142.
تاریخ نشر
1394
توضیح
در این مقاله معیارقلمرو و ضمانت اجرای قاعده لاضرر و لاضرار مورد بازنگری قرار گرفته است. هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین ضابطه تحقق ضرر و ضرار و ارائه ضمانت اجرای قاعده یاد شده بود و با این پرسش روبه رو بودیم که معیار قلمرو و ضمانت اجرای قاعده لاضرر و لاضرار چیست؟ در این پژوهش معلوم گردید که معیار قلمرو هم قاعده لاضرر در هر موردی که از حکمی ضرری برخیزد. جاری است ، ولی لاضرار تنها در مقام اعمال حقی کاربرد دارد. ضمانت اجرای قاعده اضرار و لاضرار نفی ضرر و ضرار از طریق نفی حکم مربوطه است و اگر با سوء استفاده از حق ضرری به کسی وارد شده باشد. با کار رفتن ظاهر قانونی و هویدا شدن ممنوعیت فعل انجام شده جبران خسارت از طریق قواعد عمومی مسئولیت مدنی صورت می گیرد. درواقع ضرار و سوء استفاده از حق از قواعد معده و زمینه ساز در حوزه مسئولیت مدنی است و خود مبنای جداگانه ای برای حکم به جبران خسارت محسوب نمی شود و بر این اساس استناد به قاعده لاضرر برای حکم به جبران خسارت. موجه نیست.
واژههای کلیدی: جبران خسارت، قاعده لاضرر، سوء استفاده از حق، ضرار، اعمال حق