عنوان
برابری مسلمانان و اهل کتاب در احکام فقهی
نویسنده
ناشر
فصلنامه مطالعات فقه اسلامی و مبانی حقوق، پاییز و زمستان 1399، شماره 42، ص.: 141-167.
تاریخ نشر
1399
توضیح
اهل کتاب و احکام فقهی درباره ایشان همواره محل توجه پژوهشگران قرار داشته است. به ویژه در عصر کنونی با مطرح شدن مباحث حقوق بشر و آزادی عقیده لزوم دقت نظر و دستیابی به دیدگاه شارع مقدس دراینباره اهمیت بیشتری پیداکرده است. یکی از مسائلی که دراینباره مطرح شده، آن است که رویکرد فقه اسلام درباره اهل کتاب چیست؟ نگاه حمایتی یا نگاهی توأم با فشار و طرد کردن ایشان از جامعه اسلامی. برای پاسخ به این پرسش و به منظور دستیابی به دیدگاه واقعی فقه اسلام درباره اهل کتاب، با روش کتابخانهای و بررسی کتب فقهی شیعه و اهل سنت و استقرای احکام مربوط به اهل کتاب و دیدگاه فقها درباره اهل کتاب این نتیجه حاصل میشود که علیرغم تبلیغات منفی دراینباره، در فقه نسبت به اهل کتاب(و تا حدودی غیر آنان) توجه ویژهای شده است و ضمن آنکه حقوق آنان در بالاترین شکل ممکن لحاظ شده و آنان از همه امتیازاتی که یک مسلمان در درون جامعه اسلامی از آن بهرهمنداست، برخوردارند. در واقع، فقه اسلامی به خلاف مباحثی که درباره سختگیری به اهل کتاب مطرح میشود، نگاه حمایتی به اهل کتاب دارد و این نگاه ارفاقی و حمایتی را میتوان از قواعدی همچون عدم تکلیف کفار به فروع، قاعده جب، پاکانگاری اهل کتاب و موارد دیگر به دست آورد.
واژه های کلیدی: اهل کتاب، ذمیان، فقه، نگاه حمایتی، کافر.